Εισαγωγή: Η επίδραση των ψυχικών διαταραχών στην έκβαση των ασθενών με χρόνια νεφρική νόσο (ΧΝΝ) αρχίζει να λαμβάνει ιδιαίτερης προσοχής τις τελευταίες κυρίως δεκαετίες. Η προοδευτική αύξηση, τόσο του επιπολασμού όσο και της επίπτωσης του ΤΣΧΝΝ σε όλο τον κόσμο, το υψηλό ποσοστό θνησιμότητας και οι αυξανόμενες δαπάνες για την φροντίδα των ασθενών αυτών, έχουν στρέψει το ερευνητικό ενδιαφέρον σε εκείνες τις πτυχές φροντίδας που έχουν επιπτώσεις στην έκβαση των ασθενών και ενδεχομένως έχουν τη δυνατότητα να τροποποιήσουν και να βελτιώσουν αυτά τα αποτελέσματα. Είναι γενικά αποδεκτό ότι οι ασθενείς με χρόνια νοσήματα, όπως οι νεφροπαθείς, παρουσιάζουν σημαντική επιβάρυνση της ψυχικής τους υγείας, γεγονός που επηρεάζει άμεσα και την ποιότητα ζωής (ΠΖ) τους. Υπάρχει σημαντικός αριθμός ψυχικών διαταραχών, οι οποίες εμφανίζονται κατά τη διάρκεια της εξέλιξης της ΧΝΝ ή γίνονται γνωστές μετά την ένταξη των ασθενών σε εξωνεφρική κάθαρση, ακόμη και μετά τη μεταμόσχευση (ΜΤΧ). Η κατάθλιψη είναι το πιο κοινό ψυχικό πρόβλημα στους ασθενείς με ΧΝΝ. Η εξέταση της βιβλιογραφίας σχετικά με τον επιπολασμό των διαταραχών αυτών στους χρόνιους νεφροπαθείς αφορά ένα ποσοστό 20-30%. Σκοπός της μελέτης ήταν η διερεύνηση της ψυχιατρικής νοσηρότητας σε Ελληνικό πληθυσμό ασθενών με ΧΝΝ ποικίλης βαρύτητας και παρεμβάσεων καθώς επίσης και η εκτίμηση της ΠΖ τους.Ασθενείς και μέθοδοι: Για τις ανάγκες του ερευνητικού μέρους της μελέτης συλλέχθηκε δείγμα 190 ασθενών από εξειδικευμένες Νεφρολογικές Κλινικές τριών Νοσοκομείων (Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο Ιωαννίνων, Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο Πάτρας, Περιφερειακό Γενικό Νοσοκομείο «Παπαγεωργίου» Θεσσαλονίκης). Συγκεκριμένα, το δείγμα περιλάμβανε 90 ασθενείς που υποβάλλονταν σε αιμοκάθαρση (ΑΚ), 39 ασθενείς που υποβάλλονταν σε περιτοναϊκή κάθαρση (ΠΚ), ενώ 43 είχαν ΧΝΝ σταδίων 1-4 και 18 είχαν υποβληθεί σε ΜΤΧ. Από τον παραπάνω πληθυσμό, 122 ήταν άνδρες και 68 γυναίκες. Η εκτίμηση της ψυχικής νοσηρότητας περιελάμβανε τη διαγνωστική συνέντευξη «Clinical Interview Schedule-Revised» (CIS-R) (Αναθεωρημένη Κλινική Διαγνωστική Συνέντευξη). Αυτή είναι μια δομημένη συνέντευξη, η οποία έχει σχεδιαστεί ώστε να μπορεί να χορηγηθεί από συνεντευκτές που δεν είναι επαγγελματίες ψυχικής υγείας (ψυχίατροι, ψυχολόγοι ή νοσηλευτές ψυχικής υγείας). Η εκτίμηση της ΠΖ των ασθενών με ΧΝΝ έγινε με τη χρήση του ερωτηματολογίου SF-36. Είναι ένα γενικό όργανο μέτρησης των αποτελεσμάτων της ιατρικής φροντίδας και χρησιμοποιείται ευρέως για την αξιολόγηση της ΠΖ. Οι οκτώ παράμετροι υγείας που μετρούνται από το συγκεκριμένο ερωτηματολόγιο είναι: η φυσική-βιολογική λειτουργία, ο περιορισμός του ρόλου λόγω φυσικών προβλημάτων, η κοινωνική λειτουργία, ο σωματικός πόνος, η γενική πνευματική υγεία, ο περιορισμός του ρόλου λόγω συναισθηματικών προβλημάτων, η ζωτικότητα και η γενική αντίληψη για την υγεία.Αποτελέσματα: Ο επιπολασμός των ψυχικών διαταραχών που διαπιστώθηκε περιλαμβάνει: Κατάθλιψη 3.1%, Γενικευμένη Αγχώδης Διαταραχή 4.2%, Σύνδρομο Χρόνιας Κόπωσης 2,1%, Διαταραχή Πανικού 1.5%, Φοβίες 1%, Μικτή Αγχώδης/Καταθλιπτική Διαταραχή 2.6%. Το ποσοστό της μείζονος κατάθλιψης δεν παρουσίασε διαφορές μεταξύ των φύλων. Σε σύγκριση με το γενικό πληθυσμό οι ασθενείς με ΧΝΝ δεν έδειξαν μεγαλύτερη ψυχιατρική νοσηρότητα. Επίσης, δεν καταγράφηκαν υψηλά ποσοστά κατάθλιψης. Σε ό,τι αφορά τα 14 ψυχιατρικά συμπτώματα, διαπιστώθηκε ότι τα προβλήματα ύπνου (31%), η κόπωση (24%), οι ανήσυχες ιδέες ως γενικευμένο άγχος (18%), καθώς και η ανησυχία για τη σωματική υγεία (17%) αποτέλεσαν τα συμπτώματα που παρουσίαζαν τα μεγαλύτερα ποσοστά μεταξύ των ερωτώμενων του δείγματος και ακολούθησαν τα υπόλοιπα σε μικρότερα ποσοστά, όπως το καταθλιπτικό συναίσθημα (14%), οι καταθλιπτικές ιδέες (12%), η ευερεθιστότητα (11%), το σωματικό άγχος (10%), οι ιδεοληψίες (10%) και ακόμη σε πιο μικρά ποσοστά τα προβλήματα μνήμης και συγκέντρωσης (6,84%), οι καταναγκασμοί (6,32%), τα ψυχοσωματικά (4,74%), οι φοβίες (3,68%) και ο πανικός (1,05%). Με τα οκτώ από τα παραπάνω συμπτώματα συσχετίσθηκαν ορισμένοι κοινωνικο-δημογραφικοί παράγοντες και έγινε συσχέτιση με κάποιους κλινικούς παράγοντες, οι οποίοι ήταν σημαντικοί σε ασθενείς που έπασχαν από ΧΝΝ. Σχετικά με τα «προβλήματα ύπνου», βρέθηκε στατιστικά σημαντική συσχέτιση με την ηλικία (p=0,04), την οικογενειακή κατάσταση (p=0,023), το μηνιαίο εισόδημα (p=0,002) και τη ΠΚ (p=0,044). Για το σύμπτωμα «κόπωση» προέκυψε στατιστικά σημαντική συσχέτιση με τους ασθενείς της ΠΚ (p=0.04), καθώς και με το ιστορικό CVD (p=0.02). H οικογενειακή κατάσταση (διαζευγμένοι) φαίνεται να επηρεάζει το σύμπτωμα «ανήσυχες ιδέες» (p=0,034), όπως και την καρδιαγγειακή πάθηση (CVD) (p=0,029). Η «ανησυχία για τη σωματική υγεία» συσχετίζεται με το μηνιαίο εισόδημα (p=0.04), αλλά και με δύο κλινικούς παράγοντες όπως η αλβουμίνη (p=0,03) και η υψηλής πυκνότητας λιπωπροτεΐνης χοληστερόλη (p=0.016). To «καταθλιπτικό συναίσθημα» φάνηκε να συσχετίζεται σημαντικά με την οικογενειακή κατάσταση (διαζευγμένοι) (p=0,002) και την CVD (p=0,046). Σχετικά με το «σωματικό άγχος», βρέθηκε συσχέτιση με τα τριγλυκερίδια (TRG) (p=0,03) και την CVD (p=0,01). Για το CIS-R>12 προέκυψε στατιστικά σημαντική η επίδραση του φύλου (p=0,036), της οικογενειακής κατάστασης (p=0,012), των TRG (p=0,037), καθώς και του ιστορικού CVD (p=0,007). Για την ΠΖ, μετά από σύγκριση με το γενικό πληθυσμό, φάνηκε ότι οι ασθενείς της ΑΚ και ΠΚ παρουσίασαν χαμηλότερες τιμές στις εξής διαστάσεις: «σωματική λειτουργικότητα» ΠΚ (p=0,06) και ΑΚ (p=0,00), «γενική υγεία» ΠΚ (p=0,00) και ΑΚ (p=0,00), «ζωτικότητα» ΠΚ (p=0,04) και ΑΚ (p=0,00), «ρόλο σωματικό» ΠΚ (p=0,00) και ΑΚ (p=0,00). Για τα δημογραφικά στοιχεία που καταγράφηκαν, προέκυψε ότι υπάρχουν στατιστικά σημαντικές διαφορές για κάθε μία από τις διαστάσεις του SF-36.Συμπεράσματα: Η ΧΝΝ με τα ψυχοκοινωνικά και τα σωματικά προβλήματα που επιφέρει, επηρεάζει αρνητικά την ΠΖ των ασθενών. Ωστόσο, στην παρούσα μελέτη διαπιστώνεται μια σχετικά χαμηλή ψυχιατρική νοσηρότητα και συμπτωματολογία.