Struktury organizacyjne Stronnictwa Narodowego w okręgu radomskim w latach 1928–1939

Stronnictwo Narodowe było partią polityczną działającą w Polsce w latach 1928–1939. Struktury tej partii funkcjonowały także w okręgu radomskim, który był jednym z 16 okręgów organizacyjnych SN. Partia w pierwszych latach istnienia (1928–1933) tkwiła w stagnacji. Po 1933 r. struktury zaczęły się rozwijać, ponieważ jej szeregi zostały zasilone przez „młodych” działaczy, którzy wcześniej angażowali się w działalność OWP, rozwiązanego przez władze polskie. Najbardziej rozbudowane struktury SN miało w omawianym okręgu, jak również w kraju, w 1936 r. Do 1939 r. niewielka liczba członków opuszczała formację. Okręg radomski obejmował powiaty: radomski, opoczyński, konecki, opatowski, iłżecki i kozienicki. Najbardziej rozbudowane struktury były w powiatach radomskim i opoczyńskim, najsłabsze w iłżeckim i kozienickim. Do najbardziej znanych i aktywnych polityków SN w okręgu radomskim można zaliczyć Stefana Sołtyka i Witolda Borowskiego.

Polska i Polacy w myśli politycznej Jana Ludwika Popławskiego na tle krytyki Polski Michała Bobrzyńskiego

Celem artykułu jest porównanie krytyki Polski i Polaków w myśli wczesnoendeckiej (na przykładzie J.L. Popławskiego) i szkoły krakowskiej (na przykładzie M. Bobrzyńskiego). Problemem badawczym jest próba odpowiedzi na pytanie o Polskę w kontekście Europy: według jakich wzorców dokonać ewaluacji polskiej kultury politycznej, skoro obaj myśliciele zgadzają się co do tego, że wzorce polskiej kultury politycznej są odmienne od europejskich i generują wadliwe status quo? Podstawową metodę stanowi analiza tekstów źródłowych oraz ich interpretacji przez późniejszych autorów. Bobrzyński punktem wyjścia czyni Europę, Popławski – Polskę. Różnica tej perspektywy generuje dwa odmienne projekty budowy nowoczesnego społeczeństwa polskiego. Zasadniczym wnioskiem płynącym z analizy jest teza o wewnętrznym charakterze krytyki Polski i Polaków w myśli J.L. Popławskiego, który wprawdzie formułuje tezę o „zapóźnieniu” Polski, a tym samym potrzebie „modernizacji”, jednakże punktem wyjścia czyni zasoby rodzimej kultury. Artykuł pokazuje różnice w umiejscowieniu „cnót ekonomicznych” na płaszczyźnie powinności człowieka i obywatela. Opisuje oddolne, „gminowładcze” uwarunkowania skutecznej władzy w Polsce oraz postuluje zniwelowanie rozdźwięku społecznego między elitami intelektualnymi („cywilizacja pańska”) a resztą społeczeństwa („cywilizacja chłopska”). Artykuł może się przysłużyć refleksji nad współczesnymi przemianami modernizacyjnymi zachodzącymi w społeczeństwie polskim; z jednej strony sugeruje potrzebę zmiany cywilizacyjnej, z drugiej pokazuje granice tej zmiany.

Problematyka nieczystości kobiety w Japonii w świetle szesnastowiecznych relacji europejskich

W artykule wykorzystano szesnastowieczne źródła europejskie w celu nakreślenia realiów życia religijnego ówczesnych Japonek. Dla europejskich kupców i misjonarzy był to czas stosunkowo nieskrępowanego, a zarazem intensywnego odkrywania Japonii. Już materiały z czasów poprzedzających przybycie Franciszka Ksawerego (zapiski Nicolao Lancilotto oraz Jorge Alvareza sprzed 1549 r.) dostarczyły precyzyjnych informacji na temat nieczystej – z racji skalania krwią – natury kobiet, ich okresowej izolacji oraz ograniczonego dostępu do miejsc świętych (góra Kōya). Wiadomości te uzupełnili następnie misjonarze jezuiccy (Franciszek Ksawery, Luis Frois, Alessandro Valignano) o szczegóły dotyczące buddyjskiego dyskursu o kobietach i pesymistycznych perspektyw na ich zbawienie. W artykule podjęto próbę interpretacji oraz weryfikacji materiałów europejskich, która potwierdziła ich wiarygodność i solidne osadzenie w realiach epoki.

Introducing Chinese Philosophy to Western Readers – Lin Yutang as a Cross-cultural Interpreter

The article reconstructs selected motifs in the philosophy of Lin Yutang, a twentieth-century Chinese thinker, translator and editor, especially popular in the West, undertaken, as it were, on the margins of his work to explain and popularize Chinese culture and philosophy in the West. Lin reflects on issues such as how to effectively and accurately explain a radically alien civilization to the Western-educated reader, in his or her own language, and who can appoint himself as the representative of Chinese culture at all? As a bilingual author, Lin very accurately shows the state of suspension between two cultures, characteristic of an intercultural interpreter who attempts to simultaneously move within two disproportionate, culturally determined conceptual schemes.

The Greek Church in Latin and Venetian Cyprus 1191–1570

The Greek Church faced considerable problems following the Latin Conquest of Cyprus and the establishment of the Lusignan dynasty. Much of its property was impounded by the new Latin rulers, in the 1220s its bishoprics were reduced to four, with each bishop subject to a Latin diocesan. Under the provisions of the Bulla Cypria of 1260 it accepted papal primacy and ceased to have its own archbishop following the death of Germanos. Limits were placed on the numbers of monks in Greek monasteries and the refusal of Greek monks to accept the validity of Latin unleavened communion bread resulted in the martyrdom of 13 of them in 1231. Despite this, however, the Greek Church overcame these challenges and even strengthened its position in the later Lusignan and Venetian periods. Several reasons explain its ability to survive and maintain the allegiance of most of the population. The small number of Latins on Cyprus, concentrated mainly in the towns of Nicosia and Famagusta, made them fear absorption into the far more numerous Greeks and so disposed to tolerate a Greek Uniate Church that formally accepted papal primacy. The great distance separating Cyprus from Rome and Avignon together with increasing absenteeism among the Latin clergy from the later fourteenth century onwards made it impossible to enforce papal directives. The growing Ottoman threat from the late fifteenth century onwards likewise made the Venetian authorities on Cyprus reluctant to implement papal rulings that would anger the Greek majority. In addition, the Greek Church of Cyprus maintained contact with the Greek patriarchates of Constantinople, Antioch and Alexandria, all outside the areas under Latin rule, and so was not isolated from the Orthodox Christians subject to the patriarch of Constantinople.

Jedna podróż, trzy relacje, czyli jak wspólną peregrynację do Ziemi Świętej opisali Lionardo Frescobaldi, Giorgio Gucci i Simone Sigoli

Średniowieczne opisy pielgrzymek do Ziemi Świętej to zazwyczaj dzieła na swój sposób jednostkowe. Opisane w nich zostały indywidualne doświadczenia i wspomnienia pątników, których zazwyczaj nie można porównać z relacjami innych uczestników tej samej wyprawy. Dlatego tak ważnym i cennym źródłem do badań nad pielgrzymowaniem do Ziemi Świętej są relacje pozostawione przez trzech pielgrzymów, którzy wspólnie odbyli peregrynację na Wschód w latach 1384–1385. Analiza relacji, których autorami byli Lionardo Frescobaldi, Simone Sigoli i Giorgio Gucci, pozwala na wskazanie szeregu prawidłowości rzucających światło na okoliczności spisywania i sposób doboru informacji przekazywanych przez autorów opisów egzotycznych peregrynacji.

Podstawowe założenia myśli społecznej, politycznej, ekonomicznej i religijnej Ludwika Królikowskiego

Ludwik Królikowski (1799–1878/81) był polskim publicystą, uczestnikiem powstania listopadowego i działaczem lewicowym doby Wielkiej Emigracji. Głównym zagadnieniem artykułu jest próba odpowiedzi na pytanie, jaki charakter miał światopogląd Królikowskiego w świetle zarówno pozostawionych przez niego tekstów, jak i późniejszej historiografii. Początki twórczości publicystycznej Królikowskiego sięgają okresu powstania listopadowego. Około 1840 r. zbliżył się do środowiska Gromad Ludu Polskiego, następnie współpracował z francuskim socjalistą utopijnym, Etienne Cabetem. Początkowo sporo miejsca poświęcał sprawie wyzwolenia narodowego Polski. W późniejszym piśmiennictwie na plan pierwszy zdecydowanie wysuwają się zagadnienia wyzwolenia społecznego. Zwrócono uwagę na szczególne miejsce, jakie w jego piśmiennictwie odgrywało rozumiane w oryginalny sposób chrześcijaństwo. Język, którym się posługiwał, pozostawał pod silnym wpływem tekstów Pisma Świętego, które uważał za najwyższy autorytet w dziedzinie właściwego ułożenia stosunków społeczno-własnościowych. Jednocześnie trudno jednoznacznie stwierdzić, jaki był jego osobisty stosunek do kwestii transcendencji. Zasadniczą treścią publikowanych przezeń tekstów była ostra krytyka panujących stosunków własnościowych, które uważał za głęboko niesprawiedliwe. Szczególnie ostro wyrażał się o arystokracji oraz o instytucji papiestwa i rzymskiego katolicyzmu, który w jego mniemaniu odszedł od istoty prawdziwego chrześcijaństwa. Głosił potrzebę zaprowadzenia powszechnej równości prawnej i majątkowej, która doprowadziłaby do powszechnego szczęścia całej ludzkości. Krytyka zastanych stosunków społecznych, politycznych i własnościowych stanowiła główną część jego publicystyki.

Muzeum jako przestrzeń narracji o Korei

Artykuł stanowi analizę wystawy Splendor i finezja. Duch i materia w sztuce Korei, która prezentowana była w Muzeum Narodowym w Warszawie na przełomie 2019 i 2020 r. Autorka proponuje jako metodę analizy studia nad narracją – przeniesione – zgodnie z propozycją Małgorzaty Czermińskiej – z literaturoznawstwa na grunt wystawy muzealnej. Wychodząc od założeń klasycznego muzealnictwa, poprzez wypowiedzi osób odpowiadających za stworzenie wystawy, aż do analizy jej tytułu, autorka próbuje zbliżyć się do najważniejszego – filologicznej interpretacji narracji muzealnej wystawy. W artykule ujawnia się zarazem wiedza proponowana zwiedzającym, jak i sposób ujęcia, w tym – tabuizacja pewnych tematów.

Wykorzystanie aplikacji mobilnych GIS w zarządzaniu dziedzictwem kulturowym. Propozycja postępowania badawczego

Cechy takie jak lokalizacja i stan zachowania obiektów dziedzictwa kulturowego stanowią ważny aspekt w zarządzaniu takim zasobem, niezależnie od przyjętej skali przestrzennej. Podczas gdy dotychczasowe narzędzia miały istotne ograniczenia, autorzy niniejszej pracy zaproponowali przykładowe postępowanie badawcze pozwalające na stworzenie bazy danych dla zarządzających obiektami dziedzictwa kulturowego, z wykorzystaniem Geograficznych Systemów Informacyjnych (GIS). Na potrzeby artykułu opracowano metodykę badania terenowego, które pozwoliło na określenie nie tylko lokalizacji, ale wielu cech obiektów zależnych od preferencji użytkownika. Autorzy wykorzystali komercyjną aplikację mobilną Survey123 for ArcGIS firmy Esri, ale zastosowanie metody nie ogranicza się tylko do tego produktu. Przedstawiono i opisano kolejne fazy realizacji postępowania badawczego od etapu przygotowania materiałów wejściowych do stworzenia końcowej bazy danych. Ujawnione korzyści przekonują, że aplikacje terenowe mają szerokie zastosowanie w gromadzeniu informacji, a analizy z wykorzystaniem GIS umożliwią decydentom bardziej efektywne zarządzanie obiektami dziedzictwa kulturowego. Zidentyfikowano także ograniczenia adaptacji mobilnych aplikacji oraz wskazano potencjalne kierunki przyszłych badań.

Contemporary Polish Community Media and Democracy

The purpose of the study is to show the general situation of Catholic periodicals under the current democratic system. The author provides an analytical definition of the journals, followed by a dedicated typology. The discussed periodicals, which represent the class of community media, have all played an important religious, cultural and political role at some point in history. The selection of this particular research topic is justified by the shortage of in-depth studies on this important media segment. The interdisciplinary study takes the form of a compilatory review, illustrating obvious correlations between media and politics through the example of Catholic periodicals. The article uses the following methods: literary and critical analysis, as well as media and press content analysis.