Πρόσληψη βαρέων μετάλλων από φυτά-βολβούς καλλιεργούμενα σε ρυπασμένα εδάφη

Τα βαρέα μέταλλα, υπό συνθήκες, είναι ευκίνητα στοιχεία και μπορούν ναπροσληφθούν και να βιοσυσσωρευτούν σε βολβούς, μέσω του νερού άρδευσης, τουχώματος, των λιπασμάτων και του κόμποστ, οδηγώντας τα φυτά σε οξειδωτικό στρεςκαι προκαλώντας, μετά από χρόνια κατανάλωση βολβών, προβλήματα υγείας στουςανθρώπους. Ο σκοπός της παρούσας διδακτορικής εργασίας ήταν να διερευνήσει τηνπιθανή πρόσληψη χρωμίου και νικελίου από καρότα (Daucus carrota L.), κρεμμύδια(Allium cepa L.) και πατάτες (Solanum tuberosum L.) καθώς και τις πιθανές επιπτώσειςαυτών των βαρέων μετάλλων στη δραστικότητα των αντιοξειδωτικών ενζύμωνκαταλάση (CAT, E.C.1.11.1.6) και υπεροξειδάση (POX, E.C.1.11.1.7) στα κρεμμύδια καιστις πατάτες. Πραγματοποιήθηκαν πειράματα σε θερμοκήπιο, στα οποίαπροσομοιώθηκαν, όσο το δυνατόν, οι συνθήκες άρδευσης που επικρατούν στιςπεριοχές με τη μεγαλύτερη παραγωγή βολβών στη χώρα (Ασωπός, Μεσσαπία).Τα πειράματα περιελάμβαναν καλλιέργεια βολβών σε δύο περιόδους, διάρκειας 4μηνών έκαστη, με παράλληλες γραμμές άρδευσης, κάθε μία από τις οποίες παρείχε σταφυτά υδατικό διάλυμα διαφορετικής συγκέντρωσης Cr(VI) και Ni(II). Συνολικά, ταδιαλύματα μετάλλων που χρησιμοποιήθηκαν, στις δύο περιόδους ήταν: 0 μg/L (control),10 μg/L, 20 μg/L, 50μg/L, 100 μg/L, 250 μg/L, 500 μg/L και 1.000 μg/L. Για τηνκαλλιέργεια των φυτών χρησιμοποιήθηκε χώμα, από βιολογικά πιστοποιημένοθερμοκήπιο, το οποίο δεν είχε ρυπανθεί στο παρελθόν με βαρέα μέταλλα.Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι το νερό ποτίσματος που περιέχει Cr(VI) και Ni(II) μπορείνα προκαλέσει διασταυρούμενη επιμόλυνση (cross-contamination) σε κρεμμύδια καιπατάτες. Δεν βρέθηκαν αντίστοιχες αποδείξεις για τα καρότα. Επίσης, βρέθηκε ότι ησυγκέντρωση Cr στις πατάτες σχετίζεται θετικά με τη συγκέντρωση Cr και Ni στο νερόποτίσματος.Επίσης, στα κυριότερα ευρήματα αυτής της εργασίας περιλαμβάνεται η θετικήσυσχέτιση ανάμεσα: (i) στις συγκεντρώσεις Cr και Ni στα καρότα, (ii) στιςσυγκεντρώσεις Cr και Ni στις πατάτες, (iii) στη συγκέντρωση Cr και στη δραστικότητακαταλάσης στις πατάτες και (iv) στη συγκέντρωση Ni και στη δραστικότηταυπεροξειδάσης στα φύλλα κρεμμυδιών.Τέλος, παρατηρήθηκε αρνητική συσχέτιση ανάμεσα στη συγκέντρωση Cr και Ni στουςκορμούς κρεμμυδιών.Παρά το γεγονός ότι δεν έχουν τεθεί όρια για το Cr και το Ni στα λαχανικά, για λόγουςπροφύλαξης, συνιστάται το νερό άρδευσης να είναι, ει δυνατόν, απαλλαγμένο από τασυγκεκριμένα βαρέα μέταλλα, έτσι ώστε να προστατεύεται η υγεία των ευπαθώνομάδων του πληθυσμού από ενδεχόμενο κίνδυνο.