Moscow Printing House in the 17th Century: Between the Middle Ages and the Modern Age In Russia, the use of the printing press began in the middle of the 16th century. Book printing in Moscow was interrupted during the Time of Troubles and restored in 1614/1615. In the 17th century, the process developed technically and culturally. Book printing Prikaz was established to manage the Printing House.This paper tries to summarize activities of MPH (Moscow Print House) in the period of 1615–1700 on the basis of the continuous study of documents from the Prikaz’s Archive: the character of the repertoire (analysis covers 632 titles according to Archive instead of the 469 that physically survived and was listed in the A. S. Zernova’ catalogue (№ 30–498)) and its change depending on the internal and external priorities of the state. In this study for the first time there were specified exactly the number of copies in a run, production cost and decreed selling price.Using documents from the Archive and notes written in the books the social and geographical aspects of the proliferation of tens of thousand of new published books were established; these has allowed to prove that in the late 1730s a printed book already had become a real factor in the development of majority of Russian regions, and that be the middle of the century, a common Slavic book market has been formed.For analytical purposes all titles printed in the 17th century are divided into five types according to their primary function, and we examine how these publications were relevant to establishing and strengthening of the Romanov dynasty and the Russian statehood:Canon – the Four Gospels and the Apostle, the first edition of the Bible (Moscow, 1963);Publications of the didactic nature for canonic and non-canonic reading (traditional for script booklore and a new type);Publications for public and private worship, texts of which accompanied every human life, activities of state institutions and government.Research in the Archive allowed us to revise conclusively a scientific concept stating that Moscow Printing House did not print books for educational purposes. The article provides information about numerous, previously unknown 51 edition of “ABC on the sheet” (“Azbuka na listu” – “The First Teachings for Children”, 258,000 copies), 9 editions of the Primer (22,320 copies), 35 editions of the Training Book of Hours (132,000 copies), 35 editions of the Training Hymns (93,600 copies). More than half a million (536,420) copies of all publications for teaching the Faith and letters were printed, that was 52.98% of the total circulation (numbers of copies) of all these years.In the paper we briefly describe the fifth type of publications – reference books. These activities of the Moscow Printing House helped to train the competent and active people who supported Peter’s reforms and transformation of medieval Rus into the Russian Empire of the Modern Age. Drukarnia moskiewska w XVII wieku – od średniowiecza do ery nowożytnej W Rosji zaczęto używać prasy drukarskiej w połowie XVI w. Drukowanie książek w Moskwie zostało przerwane w okresie Smuty i przywrócone w latach 1614/1615. W XVII w. proces druku rozwinął się pod względem technicznym i kulturowym. Założono Prikaz celem zarządzania drukarnią.W artykule podsumowano działalność moskiewskiej drukarni w latach 1615–1700 na podstawie badań dokumentów z archiwum: omówiony został charakter produkcji wydawniczej [analiza obejmuje 632 tytuły, które się ukazały (zgodnie z danymi archiwum), zamiast 498 zachowanych i zarejestrowanych w katalogu A. S. Ziernowej (№ 30–498)] oraz przemiany zależne od wewnętrznych i zewnętrznych priorytetów państwa. W artykule po raz pierwszy określona zostaje liczba egzemplarzy (nakład) książek, koszt ich produkcji i ceny detaliczne ustalone przez państwo.Korzystając z dokumentów z archiwum i not wpisanych do ksiąg, ustalono społeczne i geograficzne aspekty rozpowszechniania dziesiątek tysięcy nowo drukowanych książek; pozwoliło to na dowiedzenie, że w latach 30. XVII w. książka drukowana stała się już realnym czynnikiem rozwoju większości regionów Rosji, a ponadto że w połowie wieku powstał wspólny słowiański rynek książki.Dla celów analizy wszystkie tytuły drukowane w XVII w. zostały podzielone na 5 kategorii według ich prymarnej funkcji. Autorka docieka, w jaki sposób publikacje te przyczyniły się do ustanowienia i wzmocnienia dynastii Romanowów oraz rozwoju rosyjskiej państwowości:kanon – cztery Ewangelie i Apostoł, pierwsze wydanie Biblii (Moskwa, 1963);publikacje o charakterze dydaktycznym do czytań kanonicznych i niekanonicznych (tradycyjne i nowego typu);publikacje do publicznego i prywatnego wyznawania wiary, towarzyszące każdemu człowiekowi oraz działalności instytucji państwowych i rządowych.Badania przeprowadzone w archiwum pozwoliły autorce zrewidować w sposób przekonujący dominującą od dawna koncepcję, że drukarnia moskiewska nie drukowała książek dla celów edukacyjnych. Artykuł podaje informacje o licznych, dotąd nieznanych 51 edycjach Azbuka na listu – Pierwszych Nauk dla Dzieci (258 000 egz.), 9 edycjach Elementarza (22 320 egz.), 35 edycjach Księgi Godzin (132 000 egz.), 35 edycjach Hymnów (93 600 egz.). Wydrukowano ponad pół miliona (536 420) egz. wszystkich publikacji do nauczania wiary oraz listów , tj. 52,98% całkowitego nakładu w tych latach.Krótko opisano w artykule piąty typ – książki z księgozbioru podręcznego. Dzięki drukarni moskiewskiej wykształcono kompetentnych i aktywnych zwolenników reform Piotra i transformacji średniowiecznej Rusi w Rosyjskie Imperium epoki nowożytnej.
On the history of the texts of the Moscow Anfologion of 1660: Chapters… from the book Paradise and Tetrastichae sententiae by Gregory Nazianzen
