Myśl twórcy nowożytnej idei olimpijskiej Pierre’a de Coubertina w kontekście współczesnych wyzwań wychowania fizycznego dzieci i młodzieży w Polsce

W artykule przedstawiono postać i poglądy twórcy nowożytnej idei olimpijskiej – Pierre’a de Coubertina na zjawisko przeciążenia umysłowego uczniów oraz rolę sportu w rozwoju człowieka. Rozwój ten opierał na kalokagatii – antycznym ideale wychowania wszechstronnego. W książce Pédagogie sportive(Pedagogika sportowa) francuski myśliciel ukazuje w jaki sposób aktywność fizyczna i sport może wpływać na rozwój moralny, społeczny i zdolności umysłowe. Refleksje i postulaty reformatora edukacji sprzed wieku okazują się być aktualne wobec współczesnych wyzwań wychowania fizycznego dzieci i młodzieży. Dotyczy to m. in. ograniczania w szkolnej edukacji naturalnej potrzeby ruchu u młodszych uczniów, sedenteryjnego trybu życia, hipokinezji, niechęci uczniów do uczestniczenia w lekcjach wychowania fizycznego, braku odpowiedniej infrastruktury sportowej do podejmowania aktywności fizycznej w szkole czy niedomogów edukacji zdrowotnej. The thought of the creator of the modern Olympic idea, Pierre de Coubertin, in the context of contemporary challenges of physical education of children and youth in Poland The article presents the figure and views of the creator of the modern Olympic idea - Pierre de Coubertin on the phenomenon of mental overload of students and the role of sport in human development. This development was based on kalokagathia - an ancient ideal of comprehensive education. In his book „Pédagogie sportive” (Sport Pedagogy), the French thinker shows how physical activity and sport can influence moral, social and mental development. The reflections and postulates of the reformer of education from a century ago turn out to be up-to-date with contemporary challenges of physical education of children and youth. These include limiting the natural need for physical activity in younger students, sedentary lifestyles, hypokinesia, students' reluctance to participate in physical education classes, lack of adequate sports infrastructure for physical activity at school, and deficiencies in health education.

O podwójnej problematyczności refleksji w pedagogice na przykładzie badań nad paradygmatem i językiem

Przedmiotem artykułu jest problematyczność towarzysząca prowadzeniu refleksji w pedagogice. Można wyodrębnić dwa jej sensy – pierwotny, będący cechą problemów badawczych identyfikowanych w obrębie tej dyscypliny oraz wtórny – wynikający z działań podejmowanych wobec tych problemów przez badaczy. Celem rozważań jest określenie relacji zachodzącej pomiędzy problematycznością w sensie pierwotnym i wtórnym oraz określenie możliwych skutków, jakie niesie ona dla rozwoju pedagogiki. Ilustrację dla tak nakreślonych analiz stanowią zagadnienia paradygmatu oraz języka. On Double Problematic Nature of Reflection in Educational Studies on the Example of Research on Paradigm and Language The subject of the article is the problematicity associated with conducting research in educational studies. One can distinguish two senses of it - primary, being a feature of research problems identified within this discipline, and secondary - resulting from actions taken towards these problems by researchers. The aim of our consideration is to determine the relation occurring between problematicity in primary and secondary sense and to determine the possible consequences that it brings to the development of educational studies. These analyses are illustrated by the issues of paradigm and language.

Dziecko jako byt pogranicza. Romantyczne ujęcie dziecka w kontekście edukacji

W artykule stawiamy tezę, że romantyczne ujęcie dziecka jest bliższe nowym koncepcjom demokracji i podmiotowości (Negri, Baridotti, Lewis) niż ujęcie dziecka w dyskursie obywatelskim. Wskazujemy, że dziecko romantyczne stanowi podmiot monstrualny, usytuowany pomiędzy światami. Dziecko jako monstrum, homo sacer (Agamben), stanowi specyficzny splot władzy i opozycji wobec niej. Jest uprzywilejowanym miejscem, w którym możliwe jest konstruowanie zewnętrza, exodus, będący praktyką exopedagogiczną (Lewis, Kahn). In this article we argue that the romantic notion of a child is closer to the new concepts of democracy and subjectivity (Negri, Baridotti, Lewis) than a child included in the discourse of citizenship. We show that a child is a romantic monstrous entity, situated between the worlds. The child as a monster, homo sacer (Agamben), it is a specific entanglement of the power and the opposition to it. The monster is the privileged place in which it is possible to construct the exterior – exodus – which is the practice of exopedagogy (Lewis, Kahn).

Świat jako podstawowa kategoria filozofii wychowania Martina Bubera

Artykuł poświęcony jest kategorii pojęciowej „świat”, która odgrywa istotną rolę nie tylko w samej filozofii Martina Bubera, lecz stanowi również ważny element koncepcji wychowania. Świadczą o tym stwierdzenia zawarte w mowie „O tym, co wychowawcze” [Über das Erzieherische]: świat „płodzi w jednostce osobę”, „wychowuje człowieka”. Objaśnieniu tych stwierdzeń służy przeprowadzona w artykule prezentacja buberowskiej koncepcji dwojakości świata jako „świata Ono” [Eswelt] i „świata Ty” [Duwelt]. Jako kluczowy problem rozważanej filozofii zidentyfikowana została kwestia sposobu przezwyciężenia kryzysu współczesnego świata wywołanego dominacją deterministycznego, monologicznego, uprzedmiotawiającego „świata Ono” nad światem autentycznych międzyludzkich relacji, czyli nad „światem Ty”. W swoim fundamentalnym dziele „Ja i Ty”, autor przekonuje, że przezwyciężenie tego kryzysu zależy od pewnego rodzaju przeniesienia w codzienne życie ludzi obecności Boga, jakiej każdy może doświadczyć w bezpośredniej relacji z Nim („relacja absolutna”, „relacja czysta”). Intensyfikacja i zagęszczenie momentów relacji w materii ludzkiego życia przyniesie, zdaniem autora, stopniową przemianę wszystkich sfer świata: sfera życia z przyrodą stanie się Kosmosem (rzeczywistością, w której zapanuje sensowny, tzn. boski ład), sfera stosunków międzyludzkich stanie się Erosem (rzeczywistością, w której zapanuje ład miłości), zaś sfera ducha stanie się Logosem (rzeczywistością, w której twórcza myśl będzie zapładniana przez wydarzenia relacyjne). Zgłębienie filozoficznej koncepcji świata prowadzi do wniosku, że Buber, mówiąc o świecie, który „wychowuje człowieka” ma na myśli świat rozumiany jako Kosmos, Eros i Logos. Wychowawca powinien taki właśnie świat skupiać w swojej osobie i przedstawiać wychowankowi w relacji wychowawczej.

Civility – a discourse absent from pedagogy. An attempt at (re)constructing the concept

This text is an attempt at analysing civility, an undertaking practically absent from the contemporary pedagogical discourse though amply discussed within the humanities. The (re)construction of this concept aims to restore the importance of civility as a form of civilised life and to advocate for the need to acquire this quality through education. To this end, I review the history of the concept of civility (as a part of the civilising process) and then establish its relation to social mores and morality. Finally, I propose a contemporary understanding of civility within the public and private sphere and in its interpersonal and social roles and how these relate to each other. I assume that a reconstruction of the concept, including a portrayal of civility as a useful good and simultaneously a manifestation of human morality or the human condition in general, warrants the placement of civility among the internal goods of education.

The Pedagogy of Asylum as a Utopia of Hospitality. A Review of Basic Assumptions

This paper aims at the presentation of ethical and political grounds of the pedagogy of asylum, which, in its assumptions, refers to concepts of such thinkers as Emmanuel Levinas, Erich Fromm, George Steiner, Hannah Arendt, Michael Walzer, Avishai Margalit, Jacques Derrida and Janusz Korczak.Utopia of hospitality, presented in its basic assumptions, constitutes a look at the social life, life of individuals and communities, as concentrated in asylums, while its author thinks that it forms an answer to modern challenges to Western democracies, education and politics in the "Age of Migration".

Wychowanie w świetle platońskiej filozofii transcendencji

Education in the light of the Platonic philosophy of transcendence appears as ennobling the soul of man by participating in higher over-conceptual orders of existence and experiencing the presence of transcendence in immanence. The condition of education would therefore appear as admitting infinitely diverse – mental and phenomenal – pedagogical experience, the transcendent idea of education, what is in each experience over-immanent, over-conventional and ontologically independent. Education thus conceived opens to the richness of the experience of transcendence in immanence.

Inny i inność a obszar „nowej etyki”. Refleksje na pograniczu filozofii i edukacji międzykulturowe

The aim of the article is to show the possibilities of using the philosophical thought of P. Ricoeur, J. Tischner and E. Levinas in the theory and practice of intercultural education. The approaches existing on the basis of philosophy can be useful to show the issues significant in pedagogical work in a culturally diverse environment. This has implications for the area of ethics. It becomes important here, among others capturing a human being in a dialogical space with the Other, which creates constitutive meanings for the development of the identity of the “Me” and the Other and gives a chance to return to a deeply humanistic understanding of interpersonal relations. It requires an attempt to come closer and an authentic encounter that gives the opportunity to grasp the Other’s personal pain, his “inner twist”. These issues are manifested in the work of teachers who strengthen the sensitivity to differences between pupils, overcoming mutual negative attitudes that make it possible to discover otherness, counteract enslavement, which in turn allows for the implementation of common goals.

Archaeology of the term “kształcenie”. On the history of the 20th century Polish systematic educational science

The aim of the article is to analyse the meaning and use of the term “kształcenie” in the concepts of systematic pedagogy in 20th-century Poland. The study involved M. Foucault’s archaeological method and systematic problem-historical analysis. As a result, it was found that in the indicated period a change in the disciplinary assignment of the term “kształcenie” from systematic pedagogy to didactics occurred, which was accompanied by a shift in meaning towards the instrumentally perceived modelling of personality through school teaching. Identification and revision of this fact opens the possibility to reintroduce the term and concept of “kształcenie” to systematic Polish pedagogy as one of its two basic categories, next to “wychowanie” (upbringing).

Utrzymywanie się w żywiole myślenia jako zadanie pedagogiki

In this article I investigate the connection between thinking and pedagogy (understood as educational theory). I start with the critique of the domination of instrumental reason, where this domination is depicted as a form of thoughtlessness. Next I analyse a mode of pseudo-thinking, a term grasping the tendency to reduce educational research to intellectual play with multitude of discourses. Finally – following Heidegger – I try to relate to the essence of thinking itself which is grasped in terms of following a thing in its withdrawal. Consequently I develop a thesis that the task of pedagogy is the departure from and focus on things. In conclusion I make an attempt to display some consequences of this standpoint.