„Troszczysz się o wszystko, bo to wszystko Twoje, Panie, miłośniku życia” (Mdr 11,26) – afirmacja życia na kartach Pisma Świętego

„You care about everything, because everything is yours, Lord, lover of life” (Wis 11.26) – affirmation of life in the pages of the Holy Scriptures Life is one of the main subject in Bible, because God describe Himself as Living, Alive, and create life and enables it’s various forms to development, and bring out from nonexistence. At the basis of that is God’s love, reachable for people in the relationship with Him. In this article the life’s affirmation is analysed in the key of continuity, growth and transposition, according to generally accepted ideas of the time of Bible’s books redaction. It’ll be taken into account texts, where is described the subject by using word „life”. Temat życia jest zasadniczym w Biblii z racji, iż Bóg określa w niej siebie jako Żywego, Żyjącego, jak również stwarza życie, predysponuje różne jego formy do rozwoju, a także wydobywa z niebytu. U podstaw znajduje się miłość JHWH, uchwytna dla człowieka, gdy wchodzi z Nim w relację. W niniejszym artykule afirmacja życia jest rozpatrywana w kluczu ciągłości motywu, rozwoju i transpozycji, zgodnie z ogólnie przyjętymi szacunkowo koncepcjami czasu redakcji ksiąg Pisma Świętego. Uwzględnione zostają teksty, w których pojawia się bezpośrednie odniesienie do tematu, zaznaczone w obecności podstawowego terminu opisującego życie.

Męczeństwo i zniewolenie Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej w latach 1917-1970

Martyrdom and enslavement of the Russian Orthodox Church (1917-1970) The Russian Orthodox Church was deprived of a patriarch by the tsar Peter I the Great in 1721 and since then had been ruled by every next monarch. The position of a patriarch was restored in 1917, when the Synod chose Tikhon Biellavin (died in 1925), by secret voting. When the Russian Provisional Government was overthrown by bolsheviks, the new government started to subordinate the Orthodox Church. There were many attempts of destroying the Orthodox Church by pro-government religious groups, deceptional taking over the Orthodox administration, accusing the Patriarch Tikhon, and executing people defending churches during sacral pretiosas depriving action. The Orthodox Church’s independence was cut short in 1927 after the so-called Declaration of Metropolitan Sergei Stragorodski was published. Since then, his opponents had been persecuted, and his supporters had got promoted. The process of the Russian Orthodox Church enslavement ended when the Council of the Russian Orthodox Church Affairs with the security service officer Karpow as a director was established. The Council had its impact on the election of patriarchs Stragorodski and Simansky and bishops nominations. Orthodox churches, theological schools, monasteries, were liquidated massively, the 169 Męczeństwo i zniewolenie Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej w latach 1917-1970 number of dioceses was reduced, as well. On the Karpov’s and the government order, there was an unsuccessful attempt of establishing the Orthodox Vatican in Moscow. Patriarchs Stragorodsky and Simansky ruled according to governmental demands, not faithful people’s needs. Od 1721 roku z woli cara Piotra Wielkiego Rosyjska Cerkiew Prawosławna została pozbawiona patriarchy i na jej czele stawał każdorazowy monarcha. Urząd ten został przywrócony dopiero w 1917 roku, kiedy Synod w tajnym głosowaniu doprowadził do wyboru metropolity T. Biełławina (†1925). Po obaleniu Rządu Tymczasowego przez bolszewików nowe władze podjęły starania o podporządkowanie sobie Cerkwi. W ramach tej inicjatywy podejmowano próby rozbicia Cerkwi przez prorządowe ugrupowania religijne (np. Żywa Cerkiew W. Wwiedienskiego, Ruch georgiewski G. Jackowskiego), podstępne przejęcie administracji cerkiewnej, przygotowania do postawienia przed sądem patriarchy Tichona, wykonanie wyroków śmierci na osobach broniących cerkwi podczas akcji odbierania cerkwiom sakralnych precjozów. Niezależność Cerkwi została złamana w 1927 roku po publikacji tzw. Deklaracji metropolity S. Stragorodz168 kiego. Jego oponenci odtąd byli prześladowani (P. Polańskij, C. Smirnow, J. Petrowych), a lojalni duchowni awansowani. Powołanie tzw. Rady ds. Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej na czele z oficerem władz bezpieczeństwa G. Karpowem zakończyło proces zniewalania Cerkwi. Rada ta manipulowała wyborem patriarchy Stragorodzkiego i A. Szymańskiego oraz nominacjami biskupów. Masowo likwidowano cerkwie, szkolnictwo teologiczne, klasztory, redukowano liczbę diecezji. Na polecenie władz z udziałem Karpowa podjęto nieudaną próbę utworzenia w Moskwie Prawosławnego Watykanu. Zarówno Stragorodzki, jak i Szymański kierowali się głównie żądaniami władz politycznych a nie oczekiwaniami wiernych.

Maryja i współczesny problem ciała

Mary and the contemporary question of the body The question concerning human body certainly can be counted among the most urgent issues in the modern culture. Therefore theology as well has to include it among the fields of its research if it wants to participate in a most vital discussion for contemporary man. Theological tradition focuses upon the figure of Mary, and especially on Her virginity, emphasising that She has always ameliorated the profound understanding of the body and its destiny and concurrently its personal and moral context. In the face of contemporary, urgent need for the restoration of the dignity of the bodythe return to Marian devotion and following Her virtues is definitely required. Only in this perspective it is possible to grsap and properly cultivate the relation between the body and the soul and further between man and woman, and by the same token to influence the culture making it more friendly for people. Abstrakt Problematyka dotycząca ciała na pewno należy do najbardziej aktualnych we współczesnej kulturze, a tym samym także teologia musi ją uwzględniać w swoich poszukiwaniach, jeśli ma uczestniczyć w tym, co najbardziej zasadnicze dla człowieka. Tradycja teologiczna zwraca uwagę, że także postać Maryi, szczególnie Jej dziewictwo, zawsze wpływała na pogłębione rozumienie ciała i jego przeznaczenia, a tym samym na osobowe i moralne odniesienie do niego. Wobec współczesnej, pilnej potrzeby odbudowania godności ciała zachodzi między innymi wyraźna potrzeba powrotu do kultu maryjnego i do naśladowania cnót Maryi, ponieważ w tej perspektywie można uchwycić i właściwie kształtować relacje między duchem i ciałem, między mężczyzną i kobietą, a tym samym oddziaływać na kulturę, czyniąc ją bardziej przyjazną człowiekowi.

Mariologiczno-eklezjologiczna interpretacja obrazu Niewiasty z Ap 12

Mariological and ecclesiological interpretation of the image of the Woman from Apocalypse 12 In chapter 12 of the Apocalypse, key to the whole work, there appears the mysterious figure of a Woman clothed with the sun. Throughout history, this figure has been interpreted in many different ways. The average reader spontaneously associates her with Mary, as artists often portray the Mother of Christ according to the apocalyptic description; however, the oldest commentators saw in the Woman the People of God of the Old and New Testaments. Later on, the Marian-ecclesiological interpretation became widespread – and is often accepted in our Times – which perceives the Woman as both Mary and the Church. Certain elements of the description of the Woman are more suited to Mary, others – to the Church, and many can be interpreted in both senses. This is shown in the second part of the article, which discusses the individual symbolic elements of the image of the Woman, emphasizing the references to the texts of the Old Testament. Abstrakt W rozdziale 12. Apokalipsy św. Jana, kluczowym dla całości dzieła, pojawia się tajemnicza postać Niewiasty obleczonej w słońce. Na przestrzeni dziejów bardzo różnie interpretowano tę postać. Przeciętny czytelnik spontanicznie kojarzy ją z Maryją, gdyż artyści często przedstawiają Matkę Chrystusa zgodnie z apokaliptycznym opisem; jednak najstarsi komentatorzy widzieli w Niewieście Lud Boży Starego i Nowego Testamentu. Później rozpowszechniła się – i jest często akceptowana w naszych czasach – interpretacja maryjno-eklezjologiczna, dopatrująca się w Niewieście zarówno Maryi, jak i Kościoła. Pewne elementy opisu Niewiasty bardziej pasują bowiem do Maryi, inne – do Kościoła, a wiele można interpretować w obu znaczeniach. Ukazuje to druga część artykułu, w której omówiono poszczególne elementy symboliczne obrazu Niewiasty, podkreślając nawiązania do tekstów Starego Testamentu.

Sekwencja Stabat Mater we włoskich interpretacjach muzycznych doby XVIII wieku

The Stabat Mater sequence in Italian musical interpretations of the 18th-century The Stabat Mater poem, which describes the suffering of Blessed Virgin Mary under the cross on which Jesus – her Son – is dying, has become a universal theme which inspired composers of various ages and origins and found its expression in numerous musical interpretations. From among over 400 compositions which set the text of the sequence to music, a large proportion are 18th-century works (mostly – late baroque) of Italian provenience. Attempting to interpret a musical composition with text of the 18th century, one has to take into account the theory of affects and musical rhetoric, which make the text dependent on music both on the emotive and symbolic level. The paper will examine the Stabat Mater compositions in the rhetoric context, referring to three main levels: inventio, dispositio and decoratio. The common and individual tendencies will be articulated, evident by the appropriate choice of the key, tempo and rhetorical figures, as well as by some melodic and rhythmic motives or harmonic structure having function of the special illustrative-symbolic signs. The nodal points of the work will be presented as well as the requests of man directed at the Mother (the second part of the sequence) assuming varying intonations of supplication. The function and the message of the compositions are advisable. In contemporary times Stabat Mater of the great composers resound mainly as concert masterpieces in church and secular interiors. The vitality of these interpretations after three hundred years from their creation most certainly bears witness to the composers’ artistry in their works and proves their significance not only for the music of the 18th century but also for the culture and faith of today. Abstrakt Treść poematu Stabat Mater, opisującego postać Matki Bożej cierpiącej pod krzyżem, na którym umiera Jezus – Jej Syn, stała się jednym z uniwersalnych tematów sztuki, zainspirowała kompozytorów różnych wieków i ośrodków, co znalazło swój wyraz w bardzo licznych interpretacjach muzycznych. Spośród ponad 4000 kompozycji do tekstu sekwencji znaczna część to dzieła XVIII-wieczne (najczęściej późnobarokowe), pochodzące z kręgu włoskiego. Chcąc zinterpretować utwór słowno-muzyczny XVIII wieku, nie sposób czynić tego w oderwaniu od teorii afektów i retoryki muzycznej, które uzależniają tekst od muzyki zarówno na poziomie emotywnym, jak i symbolicznym. Referat stanowi próbę oglądu kompozycji Stabat Mater w kontekście retoryki na trzech odpowiadających jej poziomach: inventio, dispositio i decoratio. Wyartykułowane są tendencje wspólne oraz indywidualne, przejawiające się w odpowiednim doborze tonacji, tempa i figur retorycznych, a także pewnych motywów melodycznych, rytmicznych lub struktur harmonicznych funkcjonujących w roli znaku ilustracyjno-symbolicznego. Zaprezentowane zostają punkty węzłowe dzieł oraz prośby człowieka skierowane do Matki (druga część sekwencji) o różnorakiej intonacji błagalnej. Wskazana jest funkcja i przesłanie kompozycji. W czasach współczesnych Stabat Mater wielkich twórców rozbrzmiewają głównie jako dzieła koncertowe we wnętrzach kościelnych lub świeckich. Żywotność tych interpretacji 300 lat od ich powstania świadczy niewątpliwie o kompozytorskim kunszcie utworów oraz o ich znaczeniu nie tylko dla muzyki XVIII wieku, ale i dla dzisiejszej kultury i wiary.

Poświęcenie Polski Sercu Pana Jezusa 11 czerwca 2021 roku – i co dalej?

Dedication of Poland to the Sacred Heart of Jesus on 11th of June, 2021 and what next? Taking the inspiration from the history of the cult of the Sacred Heart of Jesus, and especially from the private revelations of saint Margaret Mary Alacoque, a number of national bishops conferences dedicated the local churches and whole nations to the Sacred Heart of Jesus. On 11th June, 2021 the Polish bishops conference renewed such act in the difficult situation of the church and the nation, moreover even in the face of weakening devotion to the Sacred Heart of Jesus. Every act of dedication and entitlements is a religious act, which obliges to the fulfilment of the commitments that have been taken. In this context the question arises, and what next? In the form of suggestions few concrete steps have been proposed. Czerpiąc inspirację z historii kultu Serca Jezusa, a zwłaszcza z prywatnych objawień Bożego Serca św. Małgorzacie Marii Alacoque, liczne episkopaty narodowe poświęcały Najświętszemu Sercu Pana Jezusa Kościoły lokalne i narody. 11 czerwca 2021 roku taki akt ponowili polscy biskupi w trudnej sytuacji Kościoła i narodu, a także osłabienia pobożności do Jezusowego Serca. Każdy akt poświęcenia i zawierzenia jest aktem religijnym, który zobowiązuje do realizacji podjętych wobec Boga zobowiązań. W tym kontekście pojawiło się pytanie: I co dalej? W formie sugestii zaproponowano podjęcie stosownych działań.

Eutanazja – zbrodnia czy cywilne prawo człowieka do wyboru śmierci?

Euthanasia – a crime or a human right to choose death? The contemporary phenomenon of euthanasia is very extensive and very complex. It is a manifestation of the „culture of death”, as evidenced by common practices in many countries and attempts to legalize it. In Poland, although euthanasia is forbidden and punished, a significant part of the society approves of its introduction. At the same time, the common awareness that it is a crime and a crime is fading away (EV 66). The most important motive of euthanasia, meaningless suffering, can only be understood, accepted and defeated in the light of faith. Moreover, the request to shorten the life is not always motivated by unbearable suffering. It often comes from feelings of loneliness, lack of interest and compassion, and proper care. So, asking for euthanasia is a desperate cry for help and love. Rather than cut corners, it would be better to increase the involvement of family, friends and physicians in palliative care, which could remove the causes of such a radical decision as asking to die. Public acceptance of euthanasia can seriously reduce the costs of palliative care, both financially and scientifically. The recipe for this phenomenon is rather the educational effort of society, which should accept the phenomenon of disease, aging and death, so that in families and society there should be a dignified place reserved for sick, disabled, old and dying people. Współczesne zjawisko eutanazji jest bardzo rozległe i złożone. Jest przejawem „kultury śmierci”, o czym świadczą powszechne praktyki w wielu krajach i próby jej legalizacji. W Polsce, choć eutanazja jest zakazana i karana, znaczna część społeczeństwa aprobuje jej wprowadzenie. Jednocześnie zanika powszechna świadomość, że jest to przestępstwo i zbrodnia (por. EV 66). Najważniejszy motyw eutanazji – bezsensowne cierpienie – można zrozumieć, zaakceptować i pokonać tylko w świetle wiary. Co więcej, prośba o skrócenie życia nie zawsze jest motywowana cierpieniem nie do zniesienia. Często wynika to z poczucia samotności, braku zainteresowania i współczucia oraz właściwej opieki. Proszenie o eutanazję jest więc rozpaczliwym wołaniem o pomoc i miłość. Zamiast iść na skróty, lepiej byłoby zwiększyć zaangażowanie rodziny, przyjaciół i lekarzy w opiekę paliatywną, co mogłoby usunąć przyczyny tak radykalnej decyzji, jak żądanie śmierci. Społeczna akceptacja eutanazji może poważnie obniżyć koszty opieki paliatywnej, zarówno finansowo, jak i naukowo. Receptą na to zjawisko jest raczej edukacyjny wysiłek społeczeństwa, które powinno zaakceptować zjawisko choroby, starzenia się i śmierci, aby w rodzinach i społeczeństwie było godne miejsce zarezerwowane dla osób chorych, niepełnosprawnych, starych i umierających.