Η δραστηριότητα του CYP1A2 μειώνεται από την παρουσία ορμονών του φύλου όπως τη χρήση αντισυλληπτικών δισκίων, τη θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης και την εγκυμοσύνη. Σκοπός της παρούσας μελέτης ήταν να διερευνηθεί η επίδραση των διακυμάνσεων των ορμονών (κυρίως των οιστρογόνων) που συμβαίνουν κατά τη διάρκεια του φυσιολογικού εμμηνορρυσιακού κύκλου στην in vivo δραστικότητα του CYP1A2 και των ενζύμων CYP2A6, XO και NAT-2. Επιπλέον, μελετήθηκε η κατανομή των δύο πιο συχνών απλών νουκλεοτιδικών πολυμορφισμών του γονιδίου του CYP1A2 (CYP1A2*1C και CYP1A2*1F), προκειμένου να διερευνηθεί η επίδραση του γονοτύπου στην φαινοτυπική έκφραση του CYP1A2.Μέθοδοι: Η μελέτη πραγματοποιήθηκε σε 42 υγιείς, προεμμηνοπαυσιακές γυναίκες (25 μη καπνίστριες, ΜΚ και 17 καπνίστριες, Κ). Έγινε συλλογή δειγμάτων ούρων και αίματος κατά τη διάρκεια της πρώιμης ωοθυλακικής (ΠΩΦ), της όψιμης ωοθυλακικής (ΟΩΦ) και της ωχρινικής φάσεως (ΩΦ). Τα επίπεδα της 17-β οιστραδιόλης, της προγεστερόνης, της FSH και της LH προσδιορίσθηκαν και στις τρεις φάσεις του κύκλου. Η δραστηριότητα των ενζύμων CYP1A2, CYP2A6, XO και NAT-2 προσδιορίσθηκε με τη χρήση των μεταβολικών λόγων της καφεΐνης στα ούρα (AFMU+1U+1X)/17U, 17U/(17U+17X), 1U/(1X+1U), AFMU/(AFMU+1U+1X), αντίστοιχα, στις τρεις φάσεις του κύκλου χρησιμοποιώντας τη μέθοδο RP-HPLC. Ο έλεγχος γονοτύπου για τους πολυμορφισμούς -3860 G>A (αλλήλιο CYP1A2*1C) και -163 C>A (αλλήλιο CYP1A2*1F) έγινε χρησιμοποιώντας τη μεθόδο PCR-RFLP.Αποτελέσματα: η δραστηριότητα του CYP1A2 ήταν μειωμένη στην όψιμη ωοθυλακική σε σύγκριση με την πρώιμη ωοθυλακική και ωχρινική φάση τόσο στις 25 μη καπνίστριες (ΠΩΦ: 3,18 ± 1,00, ΟΩΦ: 2,7 6± 0,77, ΩΦ: 3,06 ± 0,84; p<0,05, RM ANOVA on Ranks) όσο και στις 17 καπνίστριες (ΠΩΦ:5,20 ± 2,11, ΟΩΦ:4,41 ± 1,26, ΩΦ:4,93 ± 1,49; p>0,05, One Way RM ANOVA) χωρίς όμως να αναδεικνύεται στατιστικώς σημαντική διαφορά στις καπνίστριες. Η δραστηριότητα του CYP2A6 βρέθηκε να είναι αυξημένη στην όψιμη ωοθυλακική φάση (0,70 ± 0,13) διαφέροντας στατιστικά με την πρώιμη ωοθυλακική (0,60 ± 0,12; p<0,05) αλλά όχι με την ωχρινική φάση (0,63 ± 0,13; p>0,05, RM ANOVA on Ranks). Στην δραστηριότητα της XO δεν ανιχνεύθηκε στατιστικώς σημαντική διαφορά μεταξύ των τριών φάσεων του κύκλου (ΠΩΦ:0,52 ± 0,06, ΟΩΦ: 0,52 ± 0,05, ΩΦ: 0,51 ± 0,05; p>0,05, One Way RM ANOVA) καθώς επίσης και στη δραστηριότητα της ΝΑΤ-2 στις ταχείες ακετυλιώτριες (ΠΩΦ:0,36 ± 0,05, ΟΩΦ: 0,38 ± 0,06, ΩΦ: 0,36 ± 0,04; p>0,05, One Way RM ANOVA). Η δραστηριότητα της ΝΑΤ-2 στις βραδείες ακετυλιώτριες βρέθηκε να είναι αυξημένη στην όψιμη ωοθυλακική φάση (0,09 ± 0,02) διαφέροντας στατιστικά με την πρώιμη ωοθυλακική (0,07 ± 0,02) και με την ωχρινική φάση (0,07 ± 0,02; p<0,05, One Way RM ANOVA). Στην μελέτη ανιχνεύθηκε μόνο ο πολυμορφισμός CYP1A2*1F. Οι καπνίστριες με γονότυπο A/A είχαν σημαντικά υψηλότερους μέσους μεταβολικούς λόγους καφεΐνης (5,71 ± 1,69) από τις φορείς A/C (4,32 ± 1,63; p<0,05, Mann-Whitney test), ενώ αυτή η διαφορά δεν παρατηρήθηκε στις μη καπνίστριες (A/C: 3,35 ± 1,22, Α/A: 3,09 ± 0,52; p>0,05, Mann-Whitney test). Επίσης, ο γονότυπος αποδείχθηκε οτι δεν επηρεάζει τη δραστηριότητα του CYP1A2 στις τρεις φάσεις του κύκλου (p>0.05, Repeated Measures General Linear Model).Συμπεράσματα: H παρούσα μελέτη αναδεικνύει πως στην όψιμη ωοθυλακική φάση, όπου τα οιστρογόνα βρίσκονται στα υψηλότερα επίπεδα παρατηρήθηκε: 1) μείωση της δραστηριότητας του CYP1A2, 2) αύξηση της δραστηριότητας του CYP2A6 και 3) αύξηση της δραστηριότητας της ΝΑΤ-2 στις βραδείες ακετυλιώτριες. Η δραστηριότητα της XO και της ΝΑΤ-2 στις ταχείες ακετυλιώτριες δε διαφοροποιήθηκε στις διάφορες φάσεις του κύκλου. Οι φυσιολογικές διακυμάνσεις των οιστρογόνων κατά τη διάρκεια των φάσεων των φυσιολογικών εμμηνορρυσιακών κύκλων μπορεί να σχετίζονται με παραλλαγή στη δραστηριότητα του CYP1A2, του CYP2A6 και της ΝΑΤ-2 στις βραδείες ακετυλιώτριες.