Osobowościowe uwarunkowania skazanych a proces ich adaptacji do warunków izolacji więziennej
Celem niniejszego artykułu jest zaprezentowanie wyników badań dotyczących znaczenia cech osobowości człowieka skazanego w procesie jego adaptacji do warunków izolacji więziennej. Badania przeprowadzono w grupie 60 mężczyzn osadzonych w Zakładzie Karnym w Białymstoku, wykorzystując test psychologiczny NEO-FFI (The NEO Five – Factor Inventory) Paula T. Costy i Roberta R. McCrae w polskiej adaptacji P. Szczepaniaka, M. Śliwińskiej, J. Strelaua, B. Zawadzkiego oraz Kwestionariusz Modele adaptacji skazanych do warunków więziennych D. Kanarek – Lizik. Wyniki badań własnych wskazują na istnienie zależności pomiędzy osobowościowymi uwarunkowaniami skazanych a procesem ich przystosowania do warunków instytucji penitencjarnej. Wrodzone dymensje osobowości, budujące model „Wielkiej Piątki”, takie jak: ekstrawersja, neurotyczność czy ugodowość korelują z poszczególnymi skalami testu adaptacji do warunków więzienia. Oznacza to, że diagnoza nasilenia poszczególnych cech u skazanego, pozwala przewidywać, w jaki sposób będzie on przystosowywał się do izolacji więziennej. Ma to znaczenie zwłaszcza przy projektowaniu odpowiednich oddziaływań penitencjarnych w stosunku do inkarcerowanego i może przyczynić się do zwiększenia efektywności resocjalizacji penitencjarnej.