Tematem artykułu jest złożony obraz epidemii cholery w noweli Tomasza Manna Śmierć w Wenecji. W części pierwszej, poświęconej symbolice zarazy, indyjska cholera została zinterpretowana jako znak ludzkiej skończoności (śmiertelności) oraz przejaw degeneracji artysty, który – prowadząc wcześniej ascetyczny tryb życia – zakochał się w kilkunastoletnim chłopcu. W ten sposób indyjska cholera staje się symbolem buntu ciała przeciwko duchowi, co znajduje także swoje odzwierciedlenie na płaszczyźnie kultury zachodniej (rozum, dyscyplina), ulegającej wpływom wschodnim (zmysły, żywiołowość). W jakiejś zatem mierze nowelę Manna można odczytywać w duchu dyskursu kolonialnego, zgodnie z którym Wschód jest postrzegany jako zagrożenie dla Europy; w ocenie narratora bowiem źródłami indyjskiej cholery są klimat oraz niski poziom medycyny w Indiach. W części drugiej, poświęconej postawom ludzi wobec epidemii, ukazana została polityka władz miasta wobec zbiorowego zagrożenia; pomimo coraz większej liczby zgonów i zachorowań politycy uspokajają mieszkańców, że sytuacja jest pod kontrolą, a rygory higieniczne wynikają z ostrożności. Powodem takiego kłamstwa (powtarzanego także przez mieszkańców Wenecji) jest groźba bankructwa ludzi żyjących z turystyki. Panująca epidemia jest też okazją do napadów rabunkowych, a nawet morderstw, przestępcy wierzą bowiem, że w zaistniałych okolicznościach pozostaną bezkarni. Obraz ten sugeruje, że człowiek jest istotą egoistyczną, w warunkach zagrożenia bardziej troszczącą się o własny los aniżeli o los innych ludzi.
“So There Is No Malady in Venice?” The Image of an Epidemic in Thomas Mann’s Short Story Death in Venice
The topic of the paper is the complex image of a cholera epidemic in Thomas Mann’s short story Death in Venice. In the first part of the text, devoted to the symbolism of the disease, Asiatic cholera is interpreted as a symbol of human finitude (mortality) and a manifestation of the degeneration of the artist, who, having previously led an ascetic life, falls in love with a teenage boy. Asiatic cholera becomes a symbol of the body rebelling against the mind, which is also reflected on the level of Western culture (reason, discipline) succumbing to Eastern influences (sense, spontaneity). Therefore, Mann’s story can be interpreted from the perspective of colonial discourse, according to which the East is perceived as a threat to Europe; in the narrator’s view, the source of Asiatic cholera is the climate of India and its poor level of medical knowledge. In the second part, devoted to human attitudes towards the epidemic, the article presents the local government’s policy towards the collective threat; despite the growing number of deaths and infections, the politicians are calming people down, claiming that the situation is completely under control and any sanitary restrictions are introduced as a mere precaution. The reason behind the lie (also repeated by the inhabitants of Venice) is the threat of bankruptcy faced by the people who make their living from tourism. The epidemic is also an opportunity for robberies and even murders, because criminals believe that in these circumstances they will remain unpunished. This pessimistic image suggests that humans are egoistic and care more about their own fate than the fate of others when standing in the face of danger.
„Więc nie ma żadnej choroby w Wenecji?” Obraz epidemii w noweli Tomasza Manna Śmierć w Wenecji
