Батыс Қазақстан облысындағы кәсіпорындардың эволюциясы экономикалық дамудың жалпы циклдік сипатына байланысты да, әр түрлі сыртқы және ішкі факторлардың осы салаға әсер етуінен, сондай-ақ даму процесінде сөзсіз ауытқулар салдарынан ауытқуларға ұшырайды. Батыс Қазақстан облысының аймақтық агроөнеркәсіптік кешенін тұрақты дамытудың басымдықтары талдау арқылы анықталуы керек.
Зерттеудің мақсаты - Батыс Қазақстан облысының агроөнеркәсіптік кешенінің тиімді және тұрақты дамуын зерттеу болып табылады.
Бұл тақырыпты зерттеу кезінде статистикалық-экономикалық әдіс, талдау және синтез қолданылды. Ауылшаруашылық кешенінің жеке аймақ ретінде тұрақты дамуы да, жалпы елдің де дамуы ауылшаруашылық кешенінің тұрақты қалыптасуынсыз мүмкін емес, себебі оның түпкі өнімі қайта өңдеу өнеркәсібі болып табылады, ал оның мақсаты - талаптарына сай халықты сапалы өніммен қамтамасыз ету.
Талдау көрсеткендей, ауылшаруашылық өндірісінің қазіргі жағдайы, қолайсыз факторлардың әсерінің күшеюімен сипатталады, ең алдымен табиғи факторлардың өндірісінде, жалпы өсімдік шаруашылығы өнімінің жылдық айырмашылықтарын тудырады, және өз кезегінде мал шаруашылығындағы ауытқуларға әкеледі, сонымен қатар оның әсері өңдеуші салаларда сезіледі, ал бұл өнеркәсіптің шикізаты болып табылады.
Зертеу барысында 2015 жылдан бастап Батыс Қазақстан облысының аумағында ауыл шаруашылығы өнімдері өндірісінің күрт төмендегені анықталды, бұл жалпы, сондай-ақ өсімдік шаруашылығы мен мал шаруашылығы салалары бойынша да өндіріс тұрақтылығының төмендеуіне әкелді, және ол бүгінгі күнге дейін жалғасуда. Агроөнеркәсіптік кешеннің шикізат саласындағы өндіріс тұрақтылығының төмендеуі қайта өңдеу өнеркәсібі өнімдерін өндіруде ауытқулардың артуына әкеліп соқтырды, бұның нәтижесінде халыққа азық-түлік өнімдерін ұсынуда тұрақсыздық пайда болды.
Батыс Қазақстан облысының АӨК-ін оның салаларының өнімділігі мен кірістілігін арттыруға бағытталған одан әрі дамыту өндірісті жаңғыртуды және қайта жарақтандыруды, оның инфрақұрылымын дамытуды және салалық кластерлерді қалыптастыруды талап етеді.
Кілт сөздер: агроөнеркәсіп кешені, тербеліс, аграрлық сектор, өндіріс, халық саны, агротехника, экономика, талдау, өнімдер, өсімдік шаруашылығы.
The evolution of enterprise in the West Kazakhstan region is subject to fluctuations due to both the general cyclical nature of economic development and the impact of various external and internal factors on this industry, as also fluctuations unavoidable in the evolution process. The priorities for sustainable evolution of the regional agro-industrial complex of the West Kazakhstan region should be identified through analysis.
The goal of the research is to study the effective and sustainable development of the agro-industrial complex of the West Kazakhstan region. Through studies this topic, the statistical-economic method, analysis and synthesis were used. Sustainable development of the agro-industrial complex of both a particular region and the country as a whole is impossible without the stable functioning of its core - agriculture, the final product of which is used by the processing industry, whose goal is to provide the population with high-quality products in volumes that meet their requirements. Current state of agricultural production, as the analysis shows, is characterized by an increase in the influence of unfavorable factors on production, first of all natural ones, which cause annual differences in the production of gross crop production, which, in turn, convey fluctuations to the livestock industry and, as a result, affects the processing industries. it is the raw material of the industry.
In the course of the study, it was found that, since 2015, in the territory of the West Kazakhstan region, there has been a sharp decline in agricultural production, which led to a decrease in the stability of production in general, and in the fields of crop and livestock production, which continues to the present. A decrease in the sustainability of production in the raw materials sector of the agro-industrial complex entailed an increase in fluctuations in the production of products of the processing industry, which ultimately resulted in the emergence of an instability in the supply of food to the population.
Further development of the agro-industrial complex of the West Kazakhstan region, aimed at increasing the productivity and profitability of its industries, requires the modernization and re-equipment of production, the development of its infrastructure and the formation of industry clusters.
Production of strategic types of field crops in the Samara region in the context of economy digitalization
