„Krajobraz po bitwie” – wybrane negatywne (kryminologiczne) następstwa ostatniego konfliktu na Bałkanach Zachodnich. Raport z badań terenowych

Artykuł dotyczy szeregu wybranych antagonistycznych konsekwencji ostatnich jugosłowiańskich wojen domowych (wojny serbsko‑chorwackiej, wojny w Bośni oraz wojny o Kosowo). Tekst jest pokłosiem badań terenowych przeprowadzonych w latach 2014 (badania pilotażowe) – 2019 (badania właściwe) na terytorium Serbii i Czarnogóry. Ich celem było ukazanie materialnych i niematerialnych (psychicznych i psychologicznych) skutków wojny domowej w postaci różnego rodzaju negatywnych doświadczeń: traumatycznych przeżyć (występowanie syndromu PTSD) oraz strat materialnych (ekonomicznych). Celem pracy jest zobrazowanie skomplikowanych relacji i zjawisk z perspektywy Serbów i Czarnogórców, którzy niewątpliwie ucierpieli w trakcie trwania ostatnich konfliktów w krajach Bałkanów Zachodnich. Rzecz jasna, nie jest to kompleksowa analiza, ale jedynie drobny wycinek tej zawiłej, trudnej i nade wszystko bolesnej postwojennej i postjugosłowiańskiej rzeczywistości wielkich mocarstw, uwikłanych w międzynarodową, bezduszną politykę, i bałkańskich mieszkańców południowej Europy. „Landscape after battle” – selected negative (criminological) consequences of the recent conflict in the Western Balkans. Field research report The article deals with the selected antagonistic consequences of the recent Yugoslav civil wars (the Serbo‑Croatian civil war, the civil war in Bosnia and the war for Kosovo). The text is the result of field studies carried out in 2014 (pilot studies) – 2019 (specific studies) in Serbia and Montenegro. The main topic showed the material and immaterial (psychological and psychological) effects of the civil war in the form of various negative experiences: traumatic experiences (occurrence of the PTSD syndrome) and material (economic) losses. The aim of the study illustrated the complex relations and phenomena from the perspective of Serbs and Montenegrins, who undoubtedly suffered during the last conflicts in the Western Balkan countries. Obviously, this is not a comprehensive analysis, but only a small fragment of this intricate, difficult and above all painful post‑war and post‑Yugoslav reality of the great powers, entangled in international, soulless international politics, and the Balkan inhabitants of southern Europe.

Status prawny mniejszości narodowych w Republice Słowackiej

Położenie mniejszości narodowych na terenie Republiki Słowackiej regulują liczne akty prawne. Wśród nich znajdują się dokumenty przyjmowane na gruncie krajowym oraz rozwiązania o charakterze międzynarodowym. Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie treści najważniejszych ustaw oraz dokumentów, które wpływają na położenie mniejszości narodowych na Słowacji, a także przybliżenie reakcji organizacji międzynarodowych na wprowadzane przez Bratysławę regulacje prawne. The legal status of national minorities in the Slovak Republic The location of national minorities in the territory of the Slovak Republic is regulated by numerous national acts, the most important of which are the constitution, the law on the use of national minority languages and the law on the state language. References to national minorities can be found in many other acts, such as the Act on counteracting discrimination, the Act on Upbringing and Education and the Act on Radio and Television. The issue of minorities is also raised in bilateral agreements, an example of which is the agreement on good neighbourliness and friendly cooperation between the Slovak Republic and the Republic of Hungary. The legal situation of minorities in Slovakia is also influenced by international organizations to which Bratislava belongs. In this case, the Council of Europe’s most significant influence, the European Union, the Central European Initiative and the United Nations. Over the years, the Slovak authorities have also created institutions responsible for activities for national minorities, and among them, an important function is performed by the Government Plenipotentiary of the Slovak Republic for National Minorities. This article aims to analyse the legal acts and institutions regulating the legal status of national minorities in Slovakia. The publication is also intended to show that the issue of minorities is covered in many legal solutions, and the Slovak authorities have developed a system of protection and support for this community over the years. The author used the institutional and legal method.

Rosyjska propaganda w przestrzeni informacyjnej Gruzji przed i po konflikcie w sierpniu 2008 roku

Niniejszy tekst jest próbą ukazania propagandowej polityki i odpowiednich działań Federacji Rosyjskiej wobec Gruzji przed konfliktem w sierpniu 2008 r. i po jego zakończeniu. Po zakończeniu konfliktu w sierpniu 2008 r. te działania przekształciły się w wojnę informacyjną, która charakteryzuje się dążeniem rosyjskich władz do oddziaływania na gruzińską przestrzeń informacyjną. Russian Propaganda in Georgian Informational Space Before and After Conflict in August 2008 Given text represents an attempt to show propagandistic approach and relevant activities from Russian Federation towards Georgia before the conflict in August 2008 and afterwards. On the other hand, after the August 2008, the actions turned into a mode of information warfare, which became a growing tendency to influence Georgia’s information space.

Rządowe inicjatywy Republiki Północnej Macedonii w dobie pandemii Covid‑19 – wybrane zagadnienia

Koniec 2019 r. przyniósł doniesienia o pojawieniu się nowej choroby w Chinach. Pod koniec roku pierwsze infekcje SARS‑CoV‑2 odnotowano w prowincji Hubei, a w styczniu zaczęła pojawiać się w innych regionach świata, w tym w Europie. Dnia 11 III 2020 r. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) ogłosiła nową chorobę jako pandemię. Koronawirus uwidocznił luki i niedoskonałości systemów państwowych niezależnie od szerokości geograficznej i pozycji na świecie. Aby uporać się z rozprzestrzeniającym się wirusem, a jednocześnie zapobiec upadkom gospodarczym i społecznym, państwa nałożyły na obywateli liczne ograniczenia. W podobnej sytuacji znajdowała się również Macedonia Północna, a celem niniejszego artykułu jest przedstawienie sytuacji w kontekście inicjatyw rządowych podejmowanych w okresie od stycznia 2020 r. do czerwca 2021 r. Government initiatives of the Republic of North Macedonia during coronavirus pandemic – selected issues The end of 2019 brought reports of a new disease emerging in China. At the end of the year, the first SARS‑CoV‑2 infections were recorded in the Hubei province, and in January it began to appear in other regions of the world, including Europe. On 11 III 2020, the World Health Organization (WHO) declared the new disease as a pandemic. The coronavirus highlighted the vulnerabilities and imperfections of state systems regardless of latitude and world position. In order to deal with the spreading virus and at the same time to prevent economic and social collapses, states imposed numerous restrictions on citizens. North Macedonia was also in the same situation, and the purpose of this article is to present the situation in the context of government initiatives taken in the period from January 2020 to June 2021.

„Nikdo nic neví”, czyli krótka historia czeskocieszyńskiego słupa granicznego

Niniejszy artykuł odnosi się do wydarzenia, które wywołało lawinę kontrowersji i sporów, burząc oficjalnie zadekretowaną przez lokalnych polityków idyllę w relacjach między dwiema częściami podzielonego granicą państwową miasta – Cieszyna i Czeskiego Cieszyna. Wydarzeniem tym było uroczyste odsłonięcie repliki czechosłowackiego słupa granicznego z okresu I Republiki, w centrum Czeskiego Cieszyna, z okazji 100. rocznicy podziału Śląska Cieszyńskiego pomiędzy Czechosłowację i Polskę. Celem artykułu jest po pierwsze – rekonstrukcja dyskursu, jaki towarzyszył temu wydarzeniu, po drugie – analiza lokalnej polityki pamięci, w którą wpisują się poszczególne narracje i podejmowane działania. Artykuł składa się z trzech części. W pierwszej dokonano charakterystyki Cieszyna jako miasta podzielonego granicą państwową. W drugiej – opisano wydarzenie, które wywołało szereg głębokich kontrowersji w relacjach polsko‑czeskich. W trzeciej – przeanalizowano treść dyskursu odnoszącego się do symbolicznego znaczenia repliki czechosłowackiego słupa granicznego z okresu I Republiki ustawionej w centrum Czeskiego Cieszyna dla upamiętnienia 100‑lecia ustanowienia granicy dzielącej miasto na dwie części i powstania najmłodszego miasta I Republiki – Czeskiego Cieszyna. „Nikdo nic neví”, which is a short history of the boundary post in the Czech Republic This article refers to an event that caused an avalanche of controversy and disputes, destroying the idyll officially decreed by local politicians in the relations between the two parts of the city divided by the state border – Cieszyn and Česky Těšin. The event was the ceremonial unveiling of a replica of the Czechoslovak boundary post from the period of the First Republic, in the center of Česky Těšin, on the occasion of the 100th anniversary of the division of Cieszyn Silesia between Czechoslovakia and Poland. The aim of the article is, firstly, to reconstruct the discourse that accompanied this event, and secondly, to analyze the local politics of memory, in which individual narratives and undertaken actions fit in. The article consists of three parts. The first presents the characteristics of Cieszyn as a city divided by a state border. The second describes an event that caused a series of deep controversies in Polish‑Czech relations. The third part analyses the content of the discourse referring to the symbolic meaning of a replica of the Czechoslovak boundary post from the period of the First Republic. It is placed in the center of Česky Těšin to commemorate the 100th anniversary of the establishment of the border dividing the city into two parts and the establishment of the youngest city of the First Republic – Česky Těšin.

Коммуникация миротворческой миссии на востоке Украины

W artykule przeanalizowano konflikt o koncepcję misji pokojowej ONZ na wschodzie Ukrainy między Ukrainąa Federacją Rosyjską. Analiza konfliktu opiera się na krytycznym podejściu do oficjalnych narracji zawierających odniesienia do sił pokojowych ONZ w latach 2015‑2021. Stwierdzono, że po raz pierwszy koncepcja misji pokojowej ONZ pojawiła się w ukraińskim dyskursie politycznym zaraz po podpisaniu drugiej części porozumień mińskich (Mińsk‑2). W centrum dyskursu międzynarodowego znalazła się ona po tym, jak prezydent Rosji W. Putin zainicjował wniesienie projektu rezolucji do Rady Bezpieczeństwa ONZ. Rosyjskie podejście do misji pokojowej było formułowane w ścisłym związku z realizacją porozumień mińskich i nie pozwalało na ich interpretację. Zasadniczo podejście Federacji Rosyjskiej („koncepcja defensywna”) i Ukrainy („szeroki mandat”) rozwijają i dostosowują koncepcję nowoczesnego utrzymania pokoju do interesów stron konfliktu. Narracje rosyjsko‑ukraińskie są podstawą do szczegółowego zrozumienia natury konfliktu i możliwych sposobów jego rozwiązania. Wykorzystanie narzędzi propagandowych w celu promowania wielokierunkowego podejścia do sił pokojowych ONZ przeniosło konflikt na wyższy poziom. Analiza komunikatów misji pokojowej obejmuje formaty negocjacyjne, na których omawiano tę kwestię. Takimi platformami negocjacyjnymi były: format normandzki, Monachijska Konferencja Bezpieczeństwa, Zgromadzenie Ogólne ONZ, spotkania Surkowa‑Volkera itd. Rada Bezpieczeństwa ONZ nie przekształciła się w dodatkowy kanał komunikacji, ponieważ nie udało się skoordynować i połączyć stanowisk Ukrainy i Federacji Rosyjskiej. Próby uzgodnienia misji pokojowej w ramach realizacji porozumień mińskich doprowadziły do impasu negocjacyjnego i wykluczenia tego punktu z agendy negocjacji międzynarodowych. Artykuł dotyczy kwestii kształtowania się poparcia społecznego dla scenariusza rozwiązania konfliktu w oparciu o działania ONZ. Zagadnienie to zostało zbadane na podstawie badań opinii publicznej oraz arbitralnie dobranych przykładów, które stanowią bazę dowodową do oceny wpływu społeczeństwa obywatelskiego na podejmowanie decyzji na Ukrainie. Jednocześnie pokazano aspekty humanitarne, które mogłyby potencjalnie wpłynąć na procesy rozwiązywania konfliktu w Donbasie. Communication of the peacekeeping mission in eastern Ukraine The article examines the conflict over the idea UN peacekeeping mission in eastern Ukraine between Ukraine and Russian Federation. The analysis of the conflict is based on a critical approach to the official narratives which is containing references to the UN peacekeepers in 2015‑2021. It was established that the first time the idea UN peacekeeping mission appeared in the Ukrainian political discourse immediately after the signing of the second part of the Minsk agreements (Minsk‑2). It found itself in the center of international discourse after Russian President V. Putin initiated the submission of the draft resolution to the UN Security Council. The Russian approach to the peacekeeping mission was formulated in a strict connection with the implementation of the Minsk agreements and did not allow their interpretation. Generally, the Russians’ Federation („defensive concept”) and Ukraines’ („broad mandate”) approaches are developing and adapting the concept of modern peacekeeping to the interests of the conflict parties. Russian‑Ukrainian narratives are the basis for an in‑depth understanding of the conflict nature and possible ways to resolving. The using of propaganda tools to promote multidirectional approaches to UN peacekeepers has taken the conflict to a higher level. The analysis of the communications the peacekeeping mission includes negotiation formats which the issue was discussed. Such negotiating platforms were the Normandy format, the Munich Security Conference, the UN General Assembly, the Surkov‑Volker track etc. The UN Security Council did not become an additional channel of communication, because it was not possible to coordinate and bring together the Ukraine’s position and the Russians’ Federation ones. Attempts to agree on a peacekeeping mission within the framework of the implementation of the Minsk agreements created a negotiation deadlock and the exclusion of this item from the agenda of international negotiations. The article focuses on the factor of formation the public support for the scenario of conflict settlement which is based on the UN. The issue was investigated on opinion polls and an arbitrary selection of plots, which are formed the evidence base for assessing the influence the civil society in decision‑making in Ukraine. At the same time, it shows the humanitarian aspects that would have the potential to influence the conflict settlement processes in Donbass.

Serbia’s National Security Strategy – from where, through what and where to go

The National Security Strategy is one of the state’s critical documents, which sublimates the knowledge of the security environment, possible forms of endangerment, and the proposed guidelines for ensuring the security of a nation. Dynamic processes in the geopolitical global, and regional environment, globalization of forms and content of possible security breaches, continuous arms race, and the dominant changed hybrid physiognomy of war are dominant vectors of influence on a national security strategy of every nation. In 2019, the Republic of Serbia adopted its recent National Security Strategy. The paper analyzes the declared foreign policy determinants of Serbia’s national security strategies, intending to critically oppose them with current threats to Serbia’s s national security. Based on the comparative method and analysis of current documents, with respecting the political and economic reality, the paper provokes the proposed priorities with possible development trends while respecting internal and external entities’ influence on developing the national security system and state of the Republic of Serbia. The paper critically exploring the declared determinants of foreign policy in Serbia’s national security strategies by means of analysis of current documents and comparative methods. ABSTRAKT Strategia Bezpieczeństwa Narodowego jest jednym z krytycznych dokumentów państwa, sublimującym wiedzę o bezpieczeństwie, możliwych formach zagrożenia oraz proponowanych wytycznych dla zapewnienia bezpieczeństwa państwa. Dynamiczne procesy w geopolitycznym środowisku globalnym i regionalnym, globalizacja form i treści możliwych naruszeń bezpieczeństwa, ciągły wyścig zbrojeń oraz zmieniona fizjonomia wojny są dominującymi wektorami wpływu na strategię bezpieczeństwa narodowego każdego państwa. W 2019 r. Republika Serbii przyjęła swoją najnowszą Strategię Bezpieczeństwa Narodowego. Artykuł analizuje deklarowane determinanty polityki zagranicznej w strategiach bezpieczeństwa narodowego Serbii, z zamiarem ich krytycznego przeciwstawienia aktualnym zagrożeniom dla bezpieczeństwa narodowego kraju. Bazując na metodzie porównawczej i analizie aktualnych dokumentów, z uwzględnieniem realiów politycznych i gospodarczych, w artykule porównuje się zaproponowane priorytety wraz z możliwymi tendencjami rozwojowymi, z poszanowaniem wpływu podmiotów wewnętrznych i zewnętrznych na rozwój systemu bezpieczeństwa narodowego i stanu Republiki Serbii. Artykuł krytycznie bada deklarowane determinanty polityki zagranicznej w narodowych strategiach bezpieczeństwa Serbii poprzez analizę aktualnych dokumentów i metod porównawczych.

Referenda w systemie politycznym Republiki Czeskiej

Republika Czeska jest jednym z tych krajów europejskich, w których bezpośrednie instrumenty demokratyczne, takie jak referenda, są rzadko stosowane na szczeblu państwowym. W Republice Czeskiej w ten sposób zdecydowano jedynie o przystąpieniu kraju do Unii Europejskiej (2003). Z drugiej strony, na poziomie lokalnym czeskie doświadczenia z referendami są bogate. W latach 2006‑2021 przeprowadzono ponad 300 referendów, średnio ponad 20 rocznie. Problematyka poruszana w tych referendach obejmowała kwestie infrastruktury, lokalizacji elektrowni wiatrowych czy składowania odpadów radioaktywnych. W przyszłości szersze niż dotychczas wykorzystanie referendów w czeskim systemie politycznym zależeć będzie m.in. od wyniku wyborów parlamentarnych, które odbędąsięjesienią2021 r. Czeska Partia Piratów, która ma duże szanse na zwycięstwo w tych wyborach, opowiada się za korzystaniem z tego typu głosowania znacznie częściej niż dotychczas. Referenda in the political system of the Czech Republic The Czech Republic is one of those European countries where direct democratic instruments, such as referendums, are rarely resorted to at the state level. Only the country’s accession to the European Union (2003) was decided in this way in the Czech Republic. On the local level, on the other hand, the Czech experience with referendums is rich. Between 2006 and 2021, more than 300 referendums were held, an average of more than 20 per year. The issues dealt with in these referendums included infrastructure issues, the location of wind power plants or the storage of radioactive waste. The future of the use of referendums more widely than before in the Czech political system will depend, among other things, on the outcome of the parliamentary elections to be held in the autumn of 2021. The Czech Pirate Party, which has a significant chance of winning this election, is in favour of using this type of voting far more often than before.

Osadnictwo żydowskie w kontekście konfliktu izraelsko‑palestyńskiego

Osadnictwo żydowskie jest jednym z najważniejszych elementów wieloletnich sprzeczności między Izraelem i Palestyną. Ponadto problematyczny pozostaje tutaj status prawny osiedli. Wciąż trwa dyskusja nad tym, czy kolonie założone na Zachodnim Brzegu Jordanu są legalne, czy wręcz przeciwnie. Celem niniejszego tekstu będzie zbadanie znaczenia osadnictwa żydowskiego w kontekście konfliktu izraelsko-palestyńskiego oraz próba odpowiedzi na pytanie, jak wysoko w hierarchii priorytetów państwa sytuuje się osadnictwo żydowskie. W treści tego artykułu poruszane są takie kwestie jak mur bezpieczeństwa wraz z jego funkcjami i konsekwencjami dla Palestyńczyków, kwestia administracji Zachodniego Brzegu Jordanu oraz studium przypadku opisujące przykład Kfar Etzion i Sheikh Jarrah. Jewish settlements in the context of the Israeli – Palestinian conflict Jewish settlement is one of the most important elements of the long – term contradictions between Israel and Palestine. Moreover, the legal status of the outposts is problematical. The main objective of this text is analysis the significance of Jewish settlement in the context of the Israeli – Palestinian conflict and to try to answer the question how high in the hierarchy of the State of Israel priorities is the Jewish settlement. In a content of this article there such matters as security wall with its functions and consequences for Palestinians in the context of Jewish settlements, issue of an administration of the West Bank and the case study describes example of the Kfar Etzion and Sheikh Jarrah.

The national security concept and police‑military relations in Turkey

The broad definition of the national security concept has always been a highly contested subject in Turkey. Yet, the existing studies have not addressed much‑needed focus on the relationship between this obscure definition of the concept and its impact on police‑military relations. To fill this gap, this paper analyzes police‑military relations in Turkey in light of the historical development of the national security concept. In this regard, in this paper it is argued that the imprecise and all‑encompassing use of national security concept remains unchanged in the aftermath of the civilianization process of the 2000s. As the national security concept continues to maintain its extended meaning, the convergence of police‑military roles persists but gets to be reformulated. Yet, under these circumstances, the police appear to be like the great beneficiary of this convergence of roles as the military tutelage regime came to an end and the civilian control of the military has been fully established. ABSTRAKT Szeroko definiowana koncepcja bezpieczeństwa narodowego od zawsze była w Turcji przedmiotem wielu kontrowersji. Jednak istniejące badania nie koncentrują się na niezwykle istotnym związku między niejasną definicją pojęcia a jej wpływem na stosunki policyjno‑wojskowe. Aby wypełnić tę lukę, w niniejszym artykule autorka analizuje stosunki policyjno‑wojskowe w Turcji w świetle historycznego rozwoju koncepcji bezpieczeństwa narodowego. W związku z tym na kartach niniejszej pracy argumentuje się, że nieprecyzyjne i wszechstronne wykorzystanie koncepcji bezpieczeństwa narodowego pozostaje niezmienione w następstwie 2000‑letniego procesu cywilizacyjnego. W związku z tym, że koncepcja bezpieczeństwa narodowego nadal zachowuje swoje szerokie znaczenie, istnieje także konwergencja ról policyjno‑wojskowych, lecz musi zostać przeformułowana. Jednak w tych okolicznościach policja wydaje się być wielkim beneficjentem tej zbieżności ról, gdy wojskowy reżim kurateli dobiegł końca i cywilna kontrola nad wojskiem została w pełni ustanowiona.