ՀԱՅ-ՔՐԴԱԿԱՆ ՀԱՐԱԲԵՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ ՀԱՅԿԱԿԱՆ ՀԱՐՑԻ ՀԱՄԱՏԵՔՍՏՈՒՄ (XIX ԴԱՐԻ ՎԵՐՋ ԵՎ XX ԴԱՐԻ ՍԿԻԶԲ) / ARMENIAN- KURDISH RELATIONS IN THE CONTEXT OF ARMENIAN QUESTION (END OF XIX CENTURY - BEGINNING OF XX CENTURY)

Արդի ժամանակաշրջանում խիստ կարևորվում է հայ-քրդական հարաբերությունների ուսումնասիրման անհրաժեշտությունըֈ Հայերը և քրդերը դարեր շարունակ ապրել են կողք կողքի և շփվել որպես հարևան ժողովուրդներ: Այդ առնչությունները եղել են տարաբնույթ՝ իրենց մեջ ներառելով ինչպես քաղաքական, այնպես էլ տնտեսական ոլորտները: Բարդ ու հակասական է եղել հայ և քուրդ ժողովուրդների անցած պատմական ուղին: XIX դարի վերջին և XX դարի սկզբին քրդական շարժումները, որոնք թեև առանձին վայրերում հանդես եկան հայկական շարժումների հետ միահյուսված, այնուամենայնիվ չհանգեցրին հայ ազգային-ազատագրական շարժման հետ ձուլվելուն: Այս բոլորով հանդերձ՝ պատմության տրամաբանությունը հուշում է, որ քուրդ ժողովուրդը վաղ թե ուշ ստեղծելու է իր սեփական ազգային պետությունը: Հետևաբար տեսանելի կամ հեռավոր ապագայում հայ ու քուրդ ժողովուրդների ճակատագրերը, որպես տարածաշրջանային անմիջական հարևաններ, կրկին անխուսափելիորեն բախվելու են: Քրդական գործոնի դերը մասնավորապես Հայկական հարցում ունեցավ խիստ բացասական հետևանքներ: Այս գործոնը տիպաբանորեն պատկանում է Հայոց ցեղասպանության իրականացման առանցքային հարցերին: Հետևաբար քրդերի հակահայկական գործողությունները համարվում են Օսմանյան կայսրության քաղաքականությունից բխող հետևանք: / In modern times there is a necessity to study the history of relations between Armenians and Kurds.Armenians and Kurds have lived side by side for many centuries and they have communicated as neighbor countries. The communication has been of various types, including both political and economic spheres. Meanwhile, the historic destiny of these two neighbor countries was complex and contradictory. At the end of IX and at the beginning of XX centuries Kurdish movements co-acted with Armenian forces in some places, nevertheless they did not contribute to the formation of alliance. Nonetheless, the historical logics prompts that sooner or later the Kurdish people will have their own national country. Thus, in the future, the destinies of two neighbor countries will unavoidably collide. The Kurdish factor had a negative influence especially in the Armenian question. This factor typologically belongs to the main questions of realizing Armenian genocide. Consequently, the anti-Armenian actions done by Kurds are observed as the result of the policy of The Ottoman Empire.

ԶՄՅՈՒՌՆԻԱՅԻ «ՀՈՄԵՐ» ԹԻՎ 806 ՕԹՅԱԿԻ ԵՐԵՎԵԼԻ ԴԵՄՔԵՐԸ / THE PROMINENT FIGURES OF "THE HOMER‘‘ 806 LODGE IN SMYRNA

Ղրիմի (Արևելյան) պատերազմի ավարտից հետո եվրոպական մեծ տերությունների հարկադրանքով սուլթան Աբդուլ Մեջիդ I-ի շնորհած «Հաթթը հյումայուն» հրովարտակը «Թուրքիան եվրոպականացնելու» և բարեփոխումներ իրականացնելու միտում ուներ: Դրանից ոգևորված՝ մի խումբ զմյուռնահայ մտավորականներ իրենց ազգային, հասարակական և կրոնական գործերը բարելավելու նպատակով ստեղծեցին տարբեր ընկերություններ ու միություններ, անդամագրվեցին Անգլիայի և Ֆրանսիայի ազատ որմնադիրների հիմնած մասոնական օթյակներին: 1859թ. նոյեմբերի 19-ին Զմյուռնիայում «Անգլիայի Մեծ Օթյակի» արտոնագրով հիմնված անգլախոս «Հոմեր» («Homer») թիվ 806 օթյակը շուրջ երեք տասնամյակ արգասաբեր գործունեություն է ծավալել արևմտահայության շրջանում մասոնության գաղափարների տարածման ուղղությամբ: Օթյակի երևելի դեմքերից էին անգլիացի նշանավոր մասոն Հայդ Քլարքը, արևմտահայ մասոնության ռահվիրա Սերովբե Ազնավուրը, վաճառական Միքայել Երամյան, դրամատուրգ, բանասեր Սարգիս Վանանդեցին և ուրշներ: «Հոմեր» օթյակի անդամները 1861թ. մարտի 31-ին Զմյուռնիայում հիմնեցին ֆրանսախոս «Հաղթանակ» («La Victoire»),իսկ 1864 թ. ապրիլի 29-ին՝ «Տիգրան» թիվ 1014 հայկական առաջին օթյակը: «Հոմեր» օթյակն իր աշխատանքը դադարեցրել է 1887թ. փետրվարի 15-ին՝ Զմյուռնիայում տեղի ունեցած քաղաքական իրադարձությունների պատճառով: / After the Crimean War under compulsion of the great European states, the ―Hatt Hyumayun‖ manifesto, granted by Sultan Abdul Mejit 1st, tended to ―Europeanize Turkey‖ and make reforms. A group of Armenian intellectuals in Smyrna inspired by that document created different associations to improve their national, public and religious affairs and admitted to the English and French masonic lodges. On November 19,1859, ―The Homer‖ 806 Lodge, founded by the license of ―The Great Lodge of England‖, promoted activity among Western Armenians (about three decades) to disseminate masonic ideas. The eminent figures of the Lodge were the famous English mason Hyde Clarke, the well-known Western- Armenia masonic leader Serovbe Aznavour, vendor Michael Eramyan, playwright, philologist Sargis Vanandetsi and the like. On March 31, 1861, the members of ―The Homer‖‘ Lodge founded the francophone ―La Victoire‖ in Smyrna, and the 1st Armenian lodge ―Tigran‖ 1014 - on April 29, 1864. The lodge ―Homer‖ stopped its activity on February 15,1887 because of the latest political developments in Smyrna.

ԺՈՂՈՎՐԴԱԿԱՆ ԲԱՆԱՀՅՈՒՍՈՒԹՅԱՆ ԿԱՊԸ ԳՐԱԿԱՆ ԵՐԿԵՐԻ ՈՒՍՈՒՄՆԱՍԻՐՈՒԹՅԱՆ ՀԵՏ / CONNECTION OF FOLKLORE WITH THE STUDY OF LITERARY WORKS

Հոդվածում ներկայացվում է ժողովրդական բանահյուսության և գրական - գեղարվեստական երկերի միջև եղած սերտ կապը: Գրականության դասերին ուսուցիչ-աշակերտ համատեղ աշխատանքի արդյունքում տրվում է «Սասունցի Դավիթ» էպոսի և Խաչատուր Աբովյանի «Վերք Հայաստանի» վեպի հայրենասեր կերպարների համեմատական բնութագիրը, նրանց բարոյական արժեհամակարգի նկարագրությունը: Առանձնակի նշվում է «Վերք Հայաստանի» վեպի՝ ժողովրդական վեպին հատուկ ոճական հնարքները, խորիմաստ առակ-ասացվածքների տեղին օգտագործումը: Այդ ամենը բանահյուսության ժողովրդական կենսունակ արմատների շնորհիվ է, որ հարուստ նյութ է մատակարարել գրական երկերին: Միայն բանահյուսության առասպելահեթանոսական շրջանի իմաստնությամբ կարելի է հասնել գրական գեղարվեստական երկերի վառ հայրենասիրության ակունքներին, ըմբռնել ժողովրդի պատմությունն ու գեղարվեստական գրականությունը: Վերոբերյալը ամրապնդելու համար առաջարկվում են նաև դասը աշխուժացնող խաղ-առաջադրանքների ստեղծում և անցկացում: / The article represents close connection between folklore and fiction. During literature classes the joint work of teacher and pupils results in forming the comparative description of patriotic characters in the epos ―David of Sassoun‖ and the novel ―Wounds of Armenia‖ by Khachatur Abovyan, as well as in describing the system of their moral values. The article makes a special emphasis on use of special stylistic devices in the novel ―Wounds of Armenia‖, which are characteristic of a folk novel. Appropriate use of profound proverbs and sayings in the novel is also stressed. All this is due to viable roots of folklore, representing rich basis for literary works. Only study of the legend and pagan period of folklore can lead to the brilliant patriotic sources of literary works and to perception of the nation history and fiction. For stating the above-mentioned, it is proposed to create and implement game tasks, promoting the lesson.

ԼՐԻՎ ՄԵԽԱՆԻԿԱԿԱՆ ԷՆԵՐԳԻԱՅԻ ՊԱՀՊԱՆՄԱՆ ՕՐԵՆՔԻ ՍՏՈՒԳՄԱՆ ՄԻ ԼԱԲՈՐԱՏՈՐ ՓՈՐՁԻ ՄԱՍԻՆ / ABOUT A LABORATORY EXPERIMENT TO TEST THE CONSERVATION LAW OF FULL MECHANICAL ENERGY

Հոդվածում ներկայացվում է ֆիզիկայի դպրոցական դասընթացի շրջանակում ինքնաշեն սարքի օգտագործմամբ լրիվ մեխանիկական էներգիայի պահպանման օրենքի ստուգման մի լաբորատոր փորձ: Տրվում է սարքի կառուցվածքն ու փորձի ընթացքը: Աշխատանքում քննարկված է նաև այդ օրենքի ստուգման համար ֆիզիկայի 10-րդ դասարանի դասագրքում [1] բերված N 7 լաբորատոր աշխատանքըֈ Համապատասխան փորձերի կատարման արդյունքում վերլուծվել են ստացված թվային արդյունքներըֈ: / The article presents a laboratory experiment to test the law of conservation of full mechanical energy using a homemade device in the framework of a school physics course. The structure of the device and the course of the experiment are given. The work also discusses laboratory work No. 7, proposed in the physics textbook [1] of the 10th grade, to test this law. As a result of the corresponding experiments, the obtained numerical results were analyzed.

ՀԱՅԿԱԶ ՀԱԿՈԲՋԱՆՅԱՆԻ ԿՅԱՆՔԸ ԵՎ ՍՏԵՂԾԱԳՈՐԾՈՒԹՅԱՆ ԱՌԱՆՁՆԱՀԱՏԿՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ / LIFE AND CHARACTERISTIC FEATURES OF HAYKAZ HAKOBJANYAN'S WORKS

Հոդվածում ներկայացրել ենք գյումրեցի արձակագիր, գրականագետ, բանասիրական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր Հայկազ Հակոբջանյանի կյանքը, նրա գրական ժառանգության համառոտ բնութագիրը: Ավանդական և ժամանակակից գրականության տեսության հայեցակետերից ուսումնասիրել ենք նրա գեղարվեստական արձակի բնորոշ առանձնահատկությունները: Նարատոլոգիայի օրինաչափությունների կիրառմամբ համառոտ կերպով բացահայտել ենք գրողի վաղ շրջանի վիպակների («Ամանոսի լեռների առասպելը», «Պադվալի Վաղոն», «Խանասոր»), ինչպես նաև Վ. Տերյանի, Դ. Վարուժանի, Սիամանթոյի, Ռ. Սևակի մասին կենսագրական վեպերի մեջ հեղինակի և պատմողի (նարատոր) փոխառնչությունների առանձնահատկությունները: / In the article we have presented the life and brief description of the literary heritage of the Gyumri prose writer, literary critic, Doctor of Philological Sciences Haykaz Hakobjanyan. We examined the characteristics of his fiction from the point of view of the traditional and modern literature theory. Using the principles of the narratology, we briefly revealed the early novels of the writer (―The Myth of the Amanos Mounts‖, ―Padvali Vaghon‖, ―Khanasor‖), as well as the features correlations of the author and narrator in biographical novels about V. Teryan, D. Varuzhan, Siamanto, R. Sevak.

ՍԹՐԵՍԻ ԱՌԱՋԱՑՄԱՆ ՊԱՏՃԱՌՆԵՐԸ ԴՊՐՈՑՈՒՄ ԵՎ ԴՐԱՆՑ ԿԱՆԽԱՐԳԵԼՄԱՆ ՄԵԽԱՆԻԶՄՆԵՐԸ / CAUSES OF STRESS IN SCHOOL AND HOW TO DEAL WITH THEM

Սթրեսներից խուսափելու համար անհրաժեշտ է տիրապետել մի շարք հոգեբանական մեթոդների, որոնք թույլ կտան ապրել ազատ,գիտակցված կյանքով,կօգնեն ճիշտ գնահատել իրավիճակը և կարողանալ հաղթահարել ցանկացած խոչընդոտ: Գոյություն ունեն սթրեսի շտկման բազմաթիվ մեթոդներ: / To avoid the stress you need to apply some phycological methods that allow to live free and conscious life,will help to assess the situation correctly and overcome any obstacle. To overcome the stress there are different methods. You have to choose from them that fits a person features.

ՔՐԵԱԿԱՆ ՕՐԵՆՔԻ ԳՈՐԾՈՂՈՒԹՅԱՆ ՏԱՐԱԾՔԱՅԻՆ ՍԿԶԲՈՒՆՔԻ ԿԻՐԱՌՄԱՆ ՈՐՈՇ ԽՆԴԻՐՆԵՐԻ ՄԱՍԻՆ / SEVERAL ISSUES OF THE APPLICATION OF THE TERRITORIAL PRINCIPLE OF CRIMINAL LAW

Սույն աշխատանքում քննարկվում են տարածության մեջ քրեական օրենքի գործողության տարածքային սկզբունքի կիրառման հիմնախնդիրները: Ուսումնասիրության ենթարկելով ՀՀ օրենսդրությունը և միջազգային իրավական ակտերը՝ ներկայացվում են պետության տարածքի սահմանման հետ կապված խնդիրները, հանցանքի կատարման վայրի որոշման և տարածքային սկզբունքի կիրառման բացառությունների հիմնախնդիրները: Կատարված հետազոտության հիման վրա ներկայացվում են առաջարկություններ՝ ուղղված ՀՀ օրենսդրության և իրավակիրառ պրակտիկայի բարելավմանը: / This paper discusses the main problems of applying the territorial principle of criminal law. On the basis of the research of the RA legislation and international failed acts the problems connected with the determination of the territory of the state and the place of crime, as well as the exclusion of the application of the territorial principle are presented. As a result of the research, proposals are made aimed at improving the RA legislative and law enforcement practices.

ՆԵՎՐՈՏԻԿ ԽԱՆԳԱՐՈՒՄՆԵՐԻ ԴՐՍԵՎՈՐՈՒՄՆԵՐԸ ՄԱՆԿԱԿԱՆ ՏԱՐԻՔՈՒՄ ԵՎ ԴՐԱՆՑ ՀԱՂԹԱՀԱՐՄԱՆ ՀՈԳԵԲԱՆԱԿԱՆ ՈՒՂԻՆԵՐԸ / MANIFESTATIONS OF NEUROTIC DISORDERS IN CHILDHOOD AND PSYCHOLOGICAL WAYS OF OVERCOMING THEM

Վերջին տարիներին հոգեբանների և մանկավարժների ուշադրության կենտրոնում հաճախ հայտնվում են նևրոտիկ խանգարումներով երեխաները, որոնց մոտ դրսևորվում են տարբեր նևրոտիկ վիճակներ՝ արտահայտված տիկերով, վախերով, կակազությամբ, էնուրեզովֈ Այսպիսի երեխաների զարգացման ճիշտ մանկավարժահոգեբանական աջակցության բացակայությունը տանում է սոցիալական դեզադապտացիայիֈ Կորեկցիոն ազդեցության համարժեք եղանակների ընտրությունը թույլ կտա հաղթահարել մանկական տարիքում դրսևորվող նևրոտիկ խանգարումները, ինչն էլ դարձել է հոդվածի քննարկման առարկաֈ: / In recent years, psychologists and pedagogues often focus on children with neurotic disorders, who have various neurotic symptoms, manifested by tics, stuttering, enuresis. Lack of proper pedagogical and psychological support for the development of a child, who is characterized by mental disorders, leads to social maladaptation. The choice of adequate methods of correctional effect will allow to overcome neurotic disorders in childhood, which has become the subject matter of the article.

ԷԹՆՈԿԻՐԱՌԱԿԱՆ ԱՐՎԵՍՏԻ ԴԵՐՆ ԸՆՏԱՆԵԿԱՆ ԴԱՍՏԻԱՐԱԿՈՒԹՅԱՆ ԳՈՐԾԸՆԹԱՑՈՒՄ / THE ROLE OF ETHNO-APPLIED ART IN FAMILY UPBRINGING

Հոդվածում քննարկվում են էթնիկական հանրության կիրառական արվեստի, մասնավորապես բնակարանի ներսույթի և կենցաղային առարկաների դերն ու նշանակությունն աճող սերնդի ազգային դաստիարակության գործընթացում: Էթնիկական սոցիալականացման և էթնոնույնականացման տեսանկյունից բնութագրված է էթնոկիրառական արվեստի և ընտանեկան դաստիարակության փոխկապվածությունը: / The article discusses the role and educational significance of the ethnoapplied art, particularly the home interior and household objects of an ethnic community, in the national upbringing of the young generation. The interconnection of the ethno-applied art and family upbringing have been observed from the perspective of ethnic socialisation and ethnic identification.

ԼԵՌՆԱՅԻՆ ԳՅՈՒՂԱԿԱՆ ԲՆԱԿԱՎԱՅՐԵՐԻ ԵՎ ՏՆՏԵՍՈՒԹՅԱՆ ՄԱՍՆԱԳԻՏԱՑՄԱՆ ՓՈԽՊԱՅՄԱՆԱՎՈՐՎԱԾՈՒԹՅՈՒՆԸ / THE CONDITIONALITY OF MOUNTAIN RURAL SETTLEMENTS AND THE SPECIALIZATION OF THE ECONOMY

Աշխատանքում ուսումնասիրվել է Հայաստանի Հանրապետության լեռնային գյուղական բնակավայրերի բնակչության շարժի գործընթացները՝ պայմանավորված տասնամյակներ շարունակ գյուղատնտեսության մասնագիտացման փոփոխություններով: Դա հանգեցրել է գյուղական բնակավայրերի բնակչության նվազեցմանը, երբեմն էլ՝ ապաբնակեցմանը: Փորձ է արվել վերլուծել լեռնային բնակավայրերի բնակչության շարժի և դրանցում գյուղատնտեսության մասնագիտացման փոխկապակցվածությունը, որը կարող է հիմք հանդիսանալ բնակավայրերի կայունացմանը: / The paper examines the processes of population movement in mountainous rural settlements of the Republic of Armenia, caused by decades of changes in the specialization of agriculture. This stimulated a decline in the population of rural localities, and sometimes settlement. An attempt was made to analyze the relationship between the movement of the population of mountain settlements and the specialization of agriculture in them, which can become the basis for the stabilization of settlements.